مرجع پلیمر در بازار ایران: شاخص قیمت‌های پلیمری در فروردین ماه ۵۵۰۰ تومان محاسبه شده است و این رقم در مهر تا ۱۰ هزار و ۶۰۰ تومان افزایش یافت و اکنون بار دیگر روند کاهشی به خود گرفته و به محدوده ۹ هزار و ۵۰۰ تومان نزدیک شده است.
با توجه به اینکه شاخص قیمت‌های پلیمری (تعریف شده توسط دنیای اقتصاد) ترکیبی از قیمت‌های بازار آزاد و بورس کالا است نسبت به قیمت‌های بازاری اعداد متعادل‌تری را نشان می‌دهد با این حال در صورتی که به اعداد و ارقام در بازار آزاد محصولات پلیمری و شیمیایی مراجعه کنیم می‌توان به این نکته پی برد که روند تغییرات شدید قیمتی و آنی در این بازارها برای هر دو بخش بالادست و پایین‌دست این صنعت تا چه میزان آزار‌دهنده بوده است.
بررسی روند قیمتی چند محصول پلیمری
به‌عنوان نمونه روند تغییرات چند محصول پلیمری در بازار آزاد را می‌توان در نمودار همراه مشاهده کرد. به‌عنوان چند نمونه قیمت پلی‌اتیلن ترفتالات بطری که ابتدای سال در قیمت ۷۸۰۰ تومان در هر کیلو در بازار آزاد معامله می‌شد در شهریور به ۲۴ هزار تومان رسید و در بازار نایاب شد.
این محصول در فاصله سه ماه ۹ هزار تومان از ارزش خود را از دست داده است و اکنون در محدوده ۱۵ هزار تومان معامله می‌شود. پلی‌اتیلن سنگین فیلم ۰۰۷۵ که در فروردین در قیمت ۶ هزار و ۴۰۰ تومان معامله می‌شد در تابستان به بهای ۱۴ هزار تومان رسید و اکنون قیمت آن ۹ هزار و ۵۰۰ تومان در هر کیلو است و باید گفت تقریبا تمام محصولات پلیمری از روندی مشابه این وضعیت تبعیت می‌کنند.
البته باید به این نکته اشاره کنیم که افزایش قیمت ارز در سال ۹۷ عامل اصلی برای رشد قیمت‌ها محسوب می‌شود اما به عقیده کارشناسان، بیش از آنکه رشد بهای ارز باعث این روند شود رشد جریان سفته‌بازی و تزریق تقاضای کاذب به بازارهای کالایی باعث این روند شده است.
در این رابطه سوالی که مطرح می‌شود آن است که چرا بازارهای کالایی تقریبا هیچ گاه در نقطه تعادلی قرار نمی‌گیرند؟ اصولا نقطه تعادلی برای بازارهای کالایی در چه نقطه‌ای است؟ حلقه‌های بالادستی و پایین‌دستی در شرایط مختلف از قیمت‌هایی که اعلام می‌شود ابراز نگرانی می‌کنند.
واکنش در اقتصاد ایران
در اقتصاد ایران اغلب کاهش قیمت‌ها منجر به توقف جریان تقاضا می‌شود چراکه نیروهای کششی بازار که معمولا عملیات تنظیم بازار را بر عهده دارند درست عمل نمی‌کنند و خریدار به هوای کاهش بیشتر قیمت در آینده میزان تقاضای خود را به تعویق می‌اندازد.
عرضه‌کننده نیز از ترس افت بیشتر قیمت‌ها مایل به فروش بیشتر کالای خود است که این مسأله نشان می‌دهد فروشنده به دنبال کاهش فشارهای احتمالی ناشی از افت قیمت بر ترازنامه شرکت است.
این مسیر دقیقا عکس مسیری است که علم اقتصاد تعریف می‌کند و دلیل آن نیز عدم مدیریت بازار بر مبنای قوانین عرضه و تقاضا است که باعث از بین رفتن نیروهای متعادل‌کننده و تنظیم‌کننده در بازارها است.
در این رابطه اقتصاددانان معتقدند مادامی که نیروهای مداخله‌گر در روند بازارهای پایه دخالت داشته باشند تعادل در بازارهای پایه به راحتی ایجاد نخواهد شد.
منبع: دنیای اقتصاد
