عموما لاستیکها را با خواص الاستیسیته آنها میشناسیم، اما میدانیم که برخی لاستیکها نیز وجود دارند که همانند چسبها خاصیت چسبنده دارند. اما چرا برخی از لاستیکها چسبناک میشوند؟
همانگونه که میدانید لاستیکهای طبیعی از گیاهان و لاستیکهای مصنوعی از محصولات نفتی بدست میآیند. در هر دو حالت، مادهای که به لاستیک تبدیل خواهد شد در شرایطی چسبناک قرار دارد.
برای مثال درخت رابر شیره چسبناک از خود خارج میکند که میتوان با خالص سازی آن، لاستیک تهیه کرد. در واقع این ماده یک لاتکس است، یعنی ذرات لاستیک در آب. لاتکس همانند شیره چوب افرا چسبناک است، زیرا مولکولهای ماده زنجیرههایی طولانی با اتصالاتی بسیار ضعیف به یکدیگر هستند. برای تبدیل این ماده خام به لاستیک از فرآیند ولکانیزه کردن استفاده میشود که شامل گرمایش لاتکس بوسیله گوگرد (و سایر افزودنیها) میباشد.
ولکانیزاسیون
ولکانیزاسیون موجب میشود که زنجیرههای پلیمری لاتکس به یکدیگر پیوند بخورند و به شبکهای با وزن مولکولی بالا تبدیل شوند و سبب میشود ماده حالت کشسان پیدا کند و دیگر چسبناک نباشد.
در حال حاضر همانگونه که شرایط محیطی میتواند موجب ترک خوردگی، پوسته پوسته شدن و پوسیدگی (پوسیدگی خشک) لاستیک شود، همچنین میتواند موجب شود که لاستیک به حالت اصلی خود برگردد. این اتفاق ریورسیون یا بازگشت نامیده میشود و زمانی اتفاق می-افتد که اتصالات پلیمری قویتر پاره میشوند و مولکولها به زنجیرههای کوچک اصلی خود بازمیگردند. در این حالت لاستیک شروع میکند به رفتاری مشابه یک لاتکس.
ریورسیون همواره چیز بدی نیست. میتوان از آن برای بازیافت لاستیک استفاده کرد. بنابراین میتواند دوباره مورد استفاده قرار گیرد یا تبدیل به چیزی جدید شود. برای مثال تایرهای قدیمی خودرو اکنون در طیف گستردهای از محصولات از مواد ساخت و ساز گرفته تا پدهای ماوس مورد استفاده قرار میگیرند.
ریورسیون
شاید شما همچنان مایل نباشید که ریورسیون در محصولات لاستیکی شما که برای اولین بار از آن لاستیک استفاده میکنید رخ بدهد. تثبیت کنندهها میتوانند احتمال و گسترش ریورسیون را کاهش دهند. همچنین میتوانیم تجزیه و تحلیلی مقایسهای برای تعیین اینکه آیا یک لاستیک چسبناک از پلیمری درست تشکیل یافته است یا اینکه چگالی اتصالات را از دست داده است یا اینکه آیا محتوای ژل کاهش یافته است را انجام دهیم. تستهای فیزیکی، کاهش الاستیسیته و استحکام را آشکار میسازد.
تجزیه و تحلیل پلیمر میتواند به تولید کنندگان کمک نماید تا از فرمولهای لاستیکهایشان درک بهتری داشته باشند و بتوانند آنرا بهبود بخشند تا اطمینان حاصل نمایند که محصولاتی که توسط لاستیکهای آنها بوجود میآید کارکردی به همان اندازه که امکان آن میرود را داشته باشد.