انتخاب لاستیک مناسب برای خودرو

مرجع پلیمر در بازار ایران: در تهیه این مطلب سعی شده است تا اطلاعات مناسبی برای انتخاب لاستیک از بین انواع لاستیک های موجود در بازار در اختیار شما قرار گیرد.

اطلاعات و مشخصات انتخاب لاستیک خودرو 

روي ديواره بيروني لاستیک (تایر)، اطلاعاتی ثبت شده است كه در حقيقت بیانگر ویژگی‌های لاستيک خودرو هستند.

شرح مشخصات از چپ به راست

• پهنای لاستیک (Width) بر حسب میلیمتر  (این مثال 185 میلیمتر)
• نسبت جداره لاستیک (فاق) به پهنای لاستیک برحسب درصد  (این مثال 75%)
• حرف R بیانگر ساختار لاستیک می باشد (رادیال)
• این عدد بیانگر قطر رینگ مورد استفاده برای لاستیک بر حسب اینچ می باشد. (این مثال 14)
• حد بارگذاری یا وزنی که یک لاستیک می تواند تحمل کند که بر اساس جدول ذیل معادل کیلوگرم آن مشخص می شود. (این مثال 82 که برابر با 475 کیلوگرم می باشد)

• علامت حداكثر سرعت قابل­ تحمل لاستيک، که با حرف از A تا Z بيان مي‌شود. (در این مثال S که بیانگر حداکثر سرعت 180 کیلومتر می باشد )

تاریخ تولید لاستیک

در هنگام خرید لاستیک نو بسیار پیش می آید که علی رغم پرداخت هزینه ی بالا فروشندگان لاستیک های به ظاهر نو اما کهنه را در اختیار مصرف کننده قرار می دهند. لاستیک هایی که سال ها در انبار ها باقی مانده و قطعا کیفیت خودشان را از دست داده اند اما ظاهری دقیقا مشابه لاستیک های تازه تولید شده دارند.

لااستیک خودرو نیز مانند بسیاری از فراورده های مصنوعی دیگر، تاریخ مصرف دارند. این تاریخ 4 سال پس از تاریخ تولید است و معمولاً به صورت عددی 4 رقمی بر روی لاستیک درج شده است. پیدا کردن تاریخ انقضای مصرف لاستیک، کاری بسیار آسان است. اگر به نوشته های درج شده در کنار لاستیک دقت کنید، عددی 4 رقمی را خواهید دید که هفته و سال میلادی تولید آن را مشخص می سازد. در واقع لاستیک 4 سال پس از این تاریخ، قابل استفاده نیست. برای مثال عدد 0914 به معنای هفته نهم (ماه سوم میلادی) دز سال 2014 می باشد.

خطرات اين لاستيکها با توجه به شرايط آب و هوائی گرم و جاده های پر دست انداز،رعايت نکردن سرعت مطمئن و خانواده های پر جمعيت و تکميل ظرفيت کامل خودرو توسط افراد خانواده ، … باعث ناامني استفاده از اين لاستيک ها در جاده های کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بيشتر می شود .

حداکثر فشار باد

مطلب حائز اهمیت دیگری که غالبا آن را فراموش کرده و یا به آن اهمیتی نمی دهیم، میزان فشار باد مجاز لاستیک است. در صورتی که قصد سفر داشته باشید، فشار لاستیک ها را نسبت به فشار توصیه شده در شرایط عادی به مقدار 4psi کاهش دهید، زیرا لاستیک ها به هنگام رانندگی طولانی در بزرگراه ها، گرم شده و فشار باد درون آنها بالا می رود.

میزان حداکثر فشار باد مجاز برای هر لاستیک را می توانید بر روی دیواره کناری آن مشاهده کنید. حداکثر فشار مجاز برای بعضی لاستیک ها 32psi، برای برخی 44psi و برای بعضی دیگر از انواع لاستیک ها حتی تا 50psi در نظر گرفته شده است. اطلاعات لاستیک خودرو خود را بررسی کنید تا از میزان فشار مجاز واقعی آن مطلع شوید.

لاستیک های مختلف بر حسب کاربردهای گوناگون، برای تحمل فشارهای مختلفی طراحی شده اند. فشار کم باد داخل لاستیک، موجب بالا رفتن حرارت آن می شود. عکسبرداری مادون قرمز از لاستیکی با فشار باد کم که در سرعت بالا تست شده است، نشان می دهد که دمای مخرب آن بالا می رود.

نوع  لاستیک

امروزه لاستیک های زیادی برای مقاصد مختلف در نقاط مختلف جهان ساخته می شوند که هر کدام از آنها برای شرایط خاص عملکردی طراحی شده اند.  عموما لاستیک ها, براساس نوع کارکرد, به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

• لاستیک عملکرد بالا (High Performance Tires): عمدتا اینگونه از لاستیک ها برای استفاده در سرعتهای بالا طراحی و تولید می شوند و دارای قابلیت چسبندگی بسیار عالی در سرعتهای بالا می باشند. لازم است بدانید که برای خودروهای سواری مورد استفاده در سطح شهر اینگونه از لاستیک ها را نمی توانید استفاده کنید و فقط برای ماشینهای مسابقه ای مناسب می باشند.
• لاستیک تابستانه (summer Tires): اینگونه از لاستیک ها برای استفاده در سرعتهای بالا طراحی و تولید می شوند و مناسب خودروهای سواری تولید می شوند. لاستیک های تابستانه در مقایسه با لاستیکهای عملکردی مسابقه ای, دارای عمر بیشتری می باشند و برای خودروهای سواری دارای شاخص های سرعت تا ZR, W و V می باشند. پس اگر مدت زیادی را در جاده سپری می کنید و جاده مورد تردد لغزنده نیز می باشد, لاستیکهای تابستانه بهترین انتخاب می باشند.
• لاستیک زمستانه (Winter-Use Tires): لاستیک های زمستانه از طریق حک شدن نشانگر کوه و دانه های برف بروی دیواره لاستیک قابل شناسایی می باشند. اینگونه از لاستیک ها برای عملکرد مناسب در سطوح برفی و یخی طراحی و تولید می شوند. در ترکیبات اینگونه از لاستیک ها از موادی استفاده می شود که در درجه حرارتهای پایین, لاستیک همچنان نرمی خود را حفظ می کند. این لاستیک ها دارای عمر کوتاهی می باشند.
• لاستیک چهار فصل (All Season Tire): اینگونه از لاستیک ها همانگونه که از نام آن بر می آید به گونه ای طراحی می شوند که دارای عملکرد بهینه ای در تمام فصول سال باشند. لاستیک های چهارفصل درواقع ترکیبی از عملکرد لاستیکهای تابستانه و زمستانه می باشند لاستیک های چهارفصل در مقایسه با لاستیک های تابستانه دارای عمق عاج بیشتری می باشد و لذا طول عمر بیشتری در مقایسه با لاستیک های تابستانه دارد. لازم است بدانید که شاخص سرعت لاستیک های چهارفصل در مقایسه با لاستیکهای تابستانه کمتر می باشد و عمدتا شاخص سرعت S,T,H و حداکثر V دارند. نهایتا, استفاده از لاستیکهای چهارفصل در سرعتهای بالا و همچنین شرایط برف شدید مناسب نمی باشند.
• لاستیک مناسب برای تمامی زمین ها (All-Terrain Tires): اینگونه از لاستیک ها برای استفاده در ماشینهای باری سبک و ون ها و خودروهای اس یو وی طراحی و تولید می شوند. در اینگونه از تایرها دیواره لاستیک ضخیم تر می باشد و لذا نرمی سایر لاستیکهای را ندارد. همچنین این تایرها دارای آج بزرگتری به منظور تسهیل در حرکت در مسیرهای گلی و خاکی می باشد.
• لاستیک خارج از جاده ای (Off-Road Tires): اینگونه از تایرها همانگونه که از نام آنها بر می آید برای استفاده در مسیرهای خاکی و غیرآسفالت طراحی و تولید می شوند. معمولا جدارههای ضخیمی دارند و خشک می باشند اما طول عمر مناسبی دارند.

افزایش عمر لاستیک خودرو با رعایت موارد ذیل:

• تنظیم دوره ای باد چرخ‌ها: توجه داشته باشید تغییر دما باعث می‌شود فشار باد لاستیک عوض شود، هر ۵ درجه تغییر در درمای هوا، ۱psi در فشار باد تایر تغییر ایجاد میکند، یعنی کاهش دما به مقدار ۱۵ درجه سانتی گراد ۱۰درصد کم بادی را به دنبال خواهد داشت. خود لاستیک‌ ها نیز به مرور کم باد می‌شوند. مثلاً هرماه به طور متوسط، لاستیک خودرو۲psi از فشار باد خود را از دست می‌دهد که در هوای گرم این کاهش فشار با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد.
• لاستیک ها را از لحاظ فرسایش غیرمتقارن بازدید کنید. هرگونه ساییدگی غیرمعمول می‌تواند نشانی از بروز اشکال در سیستم فرمان و تعلیق باشد.
• اگر خورده شیشه، شن و سایر اجسام خارجی لابه لای آج‌ گیر کرده باشد، آن را خارج کنید. این اجسام می‌توانند به تدریج در لاستیک فرو روند و سبب بروز نشتی باد از آن شوند.
• از تنظیم بودن چرخ‌ها اطمینان حاصل کنید. تنظیم بودن چرخ‌ها به معنی آن است که همه چرخ‌های خودرو نسبت به محور اصلی آن کاملاً عمود و در یک راستا باشند، در غیر این صورت لاستیک نمی‌تواند به خوبی به گردش درآید و مقداری از انرژی صرف کشیده شدن آن می‌شود که ضمن افزایش سوخت، عمر لاستیک را کم می‌کند.
• حصول اطمینان بالانس بودن چرخ ها. اگر در فرمان لرزش احساس می‌کنید احتمالاً چرخ‌های جلو بالانس نیستند و اگر در صندلی لرزش می‌بینید چرخ‌های عقب از بالانس خارج شده‌اند. لازم است با مراجعه به آپاراتی هر ۲۰ هزار کیلومتر از بالانس بودن چرخ‌ها اطمینان پیدا کنید. فراموش نکنید در یک شاهراه که با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستید، هر تایر حداقل ۱۴ بار در ثانیه در حال چرخیدن است. بالانس نبودن سبب خرابی جلوبندی و سیستم تعلیق خودروی شما نیز خواهد شد.
• جابه جا کردن چرخ‌ها. بهتر است هر ۸ تا ۱۰ هزار کیلومتر، جای لاستیک‌ ها را با یکدیگر عوض کنید، به این دلیل که لاستیک های جلو سریعتر ساییده می شوند زیرا وظیفه چرخش خودرو در پیچ‌ها را نیز انجام می‌دهند، به خصوص اگر خودروی شما اکسل جلوست، سایش سریع تر رخ می‌دهد. نحوه تعویض لاستیک‌ها با یکدیگر در دفترچه راهنمای خودرو درج می‌شود.

چه زمانی به لاستیک نو نیاز داریم؟

• عمر مفید لاستیک حدود 6 سال می باشد و بهتر است بعد از این مدت تعویض شوند.
• بیشتر لاستیک ها دارای “شاخص سایش آج” هستند. در لا به لای طرح آج در قسمتهای فرو رفته، برآمدگیهایی پل مانند میبینیم که از سطح آج پایینتر است و وقتی که سطح آج با این شاخص های سایش هم سطح شوند، زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است. که البنه حداکثر میزان مجاز سایش است و بهتر است زودتر تعویض گردد. اگر لاستیک داری این شاخص نباش هنگامی که ارتفاع (عمق) آج رویه لاستیک به حدود 1.5 میلیمتر کاهش یابد، باید لاستیک را عوض کرد.
• وجود شکاف یا بریدگی‌ در کنار لاستیک. همه مشکلات لاستیک به آج خودرو مربوط نمی‌شود. بلکه ممکن است مشکلاتی در کناره لاستیک هم وجود داشته باشد. کافی است نگاهی به کناره‌های لاستیک بیندازید و از نبود مشکلات احتمالی مطمئن شوید. در این معاینه به دنبال شکاف یا بریدگی در قسمت کناری لاستیک باشید. شیارهایی که قابل دیدن با چشم غیرمسلح هستند خطرناکند. این علائم نشان‌دهنده آن است که ممکن است لاستیک شما بزودی پنچر شده یا بدتر از آن ممکن است لاستیک خودروی شما بترکد. بنابر این اگر مشکل لاستیک شما در قسمت کناری جدی است، لاستیک خودرو را تعویض کنید.
• ایجاد برآمدگی در سطح لاستیک. گاهی اوقات سطح بیرونی لاستیک به مرور زمان ضعیف می‌شود. نتیجه آن، بالا آمدن لاستیک به گونه‌ای متمایز از سطح صاف لاستیک خواهد بود. ضعیف شدن سطح لاستیک در یک نقطه می‌تواند به ترکیدگی ناگهانی لاستیک خودرو منجر شود.

منابع:

• hometyre
• تهران تایر
• نمناک
• روزنو