مرجع پلیمر در بازار ایران به نقل از دنیای اقتصاد: التهاب در بازار پلیمرها هنوز ادامه دارد و تغییرات مقطعی نرخ این محصولات نشان می‌دهد که این بازار هنوز تا رسیدن به یک تعادل منطقی فاصله بسیاری دارد؛ اگرچه در دل این تهدید فرصت‌های مهمی نهفته است. رشد قیمت دلار اگرچه به افزایش نرخ در بازار پلیمرها منجر شده ولی قیمت تمام شده محصولات وارداتی را بالا برده و البته جذابیت صادراتی محصولات نهایی نیز افزایش جدی پیدا کرده است. برای بررسی شرایط بازار و تهدیدها و فرصت‌های موجود و همچنین دلایل ایجاد این وضعیت در نشستی با برخی کارشناسان این حوزه به رخدادهای اصلی و پیرامونی این بازارها پرداخته‌ایم.
نوسان قیمت‌ها در بازار آزاد پلیمرها در روزها و هفته‌های اخیر موجب شده شرایط نسبتا با‌ثبات پیشین به کلی تغییر فاز دهد و به التهابی جدید منتهی شود. این در حالی است که در روزهای پایانی سال گذشته شاهد رشد جدی قیمت‌ها در بورس کالا به تبع افزایش قیمت دلار بودیم ولی این بار نه تنها با اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی این التهاب حداقل در بازار آزاد فروکش نکرد بلکه با قدرت بیشتری به فعالیت خود ادامه داد؛ رخدادی که حتی از نرخ‌های پیشین فراتر رفته و بعضا تامین مواد اولیه را از بستر بازار با دشواری روبه‌رو ساخت. در این رابطه در نشست «دنیای اقتصاد» که به بررسی شرایط حاکم بر بازار محصولات پتروشیمی پرداخته بحث اوضاع فعلی در بازار داخلی و دلایل این التهاب نیز مورد واکاوی قرار گرفته است. این مطلب در کنار واقعیت‌های بازار و البته بررسی‌های میدانی و گفت‌وگو با اهل فن به معنی آن است که برای مدیریت بازار در ابتدا باید دلایل التهاب قیمتی پس از اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی مورد بررسی قرار گیرد. صادرات مواد اولیه پلیمری و حتی فلزی به کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان یکی از دلایل التهاب قیمتی بود، یعنی برخی از خریداران، کالا را از بازار داخلی خریداری کرده و به این کشورها صادر کرده‌اند. این مطلب به این دلیل برجسته‌تر از قبل ارزیابی می‌شود که این شیوه صادراتی به محملی برای تامین ارز در سایر کشورها و فروش آن در بازار کشورهای همسایه در برابر ریال ایران بدل شد و جذابیت این شیوه معاملاتی در نهایت به رونق آن انجامید.
در برابر این رویکرد، وزارت صنعت، معدن و تجارت در دستورالعملی صادرات را تنها از طریق تولیدکننده اصلی یا نماینده آن مجاز دانست که می‌تواند به عقبگرد جدی معاملات صادراتی خرد در بازار عراق و افغانستان منتهی شود. برخی فعالان بازار از اجرایی شدن این دستورالعمل خبر داده و برخی دیگر نظری عکس آن داشتند که در نوع خود جالب است. در هر حال التهاب در بازار پلیمرها نه تنها به آرامش نرسیده بلکه در روزهای پایانی هفته گذشته و روزهای آغازین هفته جاری جرقه‌های رشد قیمتی جدیدی در این بازارها مشاهده می‌شود که خود دلیلی بر عدم تعادل در بازار پلیمرهاست. افزایش محسوس حجم تقاضا در بورس کالا، تلاش برای مدیریت تقاضا با افزایش سختگیری‌های خرید و همچنین تداوم جذابیت خرید در بازار داخلی و بورس کالا مواردی است که در روزهای اخیر خودنمایی کرده و البته نمی‌توان اظهارنظر قاطعی در مورد دورنمای قیمت‌ها و جریان بازار داشت.
تحرک غول نقدینگی و تلاش‌ها برای امنیت بیشتر دارایی با خرید بیشتر مواد اولیه در صنایع پایین‌دستی در کنار افزایش جدی قیمت تمام‌شده محصولات وارداتی در صنعت پلیمر و البته احتمال رشد بیشتر قیمت محصولات نهایی در بازار آزاد موارد دیگری است که در این بازار و صنعت ایفای نقش می‌کند. در این نشست تلاش کردیم تا سایه روشن بازار با دقت مورد بحث و بررسی قرار گیرد؛ اگرچه این شرایط قیمتی به تداوم این نشست‌های تخصصی نیاز دارد. مخاطبان می‌توانند نظرات و پیشنهادهای خود را در این مسیر به گروه بورس کالای روزنامه دنیای اقتصاد ارائه کنند. دکتر سعید ترکمان، دکتر جواد جهرمی، سید‌جواد موسوی و دکتر میثم باقری‌کوهپایی کارشناسان برجسته بازار و میهمانان این نشست بودند که به بررسی وضعیت بازار و رخدادهای پیرامونی آن پرداختند.
قیمت ارز و نوسانات بازار
سعید ترکمان: در روزهایی که شاهد تغییرات جدی و متغیرهای متنوع و خبرهای بد هستیم بهتر است با نگاهی واقع‌بینانه به مسائل نگاه کنیم. در دل هر تهدیدی فرصت‌های بسیاری نهفته است؛ آن‌هم در شرایطی که تهدیدها را تحمل می‌کنیم ولی از بسیاری فرصت‌های پیرامونی آن غافل هستیم. به‌عنوان مثال در شرایط فعلی که بیش از ۸۰ درصد مواد اولیه مثلا در صنایع پلیمری رشد قیمتی بیش از ۵۰ درصد را تجربه کرده‌اند، در کشورهای همجوار با احتساب قیمت ریال، همین ماده اولیه بعضا ۴ هزار تومان گران‌تر از بازار داخلی قیمت‌گذاری شده و به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد. البته مواد اولیه گران شده ولی هنوز محصول به آن میزان گران نشده است. این مطلب به معنی آن است که تولیدکننده با تمام توان در حال تولید است و دقیق‌تر می‌توان گفت که با گوشت و پوست و خون تولید می‌کند که باید از همین رویکرد استقبال و تقدیر کرد. با فرض تمامی این مشکلات بسیاری از واحدهای تولیدی به‌خصوص آن دسته تولیدکنندگان که از صادرات مطلوبی برخوردار هستند شرایط بهتری به نسبت گذشته داشته و می‌توان گفت در کل وضعیت تولید به نسبت قبل بهتر شده و با فرض عدم جذابیت واردات برای محصولات نهایی، شاید این وضعیت باز هم بهبود بیشتری پیدا کند.
از سوی دیگر ارز کافی به مواد اولیه بسیاری تعلق نگرفته و در بازار داخلی با رشد قیمت‌هایی جدی روبه‌رو هستند. همچنین مجرای انتقال پول درخصوص صادرات و واردات به‌صورت اجرایی یا مقطعی وجود ندارد و البته هیچ مجرای تضمین‌شده‌ای که تا یک ماه دیگر باز باشد هم وجود ندارد. به‌عنوان مثال تا ابتدای هفته گذشته، ۱۳ روز بود که تخصیص ارز نداشتیم. این موارد نشان می‌دهد که شرایط عادی نیست و در شرایط غیرعادی نمی‌توان تصمیمات عادی گرفت. به‌عنوان مثال لیست کالاهایی که اجازه واردات نخواهند داشت جامعه را ملتهب کرده ولی در همین گروه کالایی لوازم خانگی هم قرار دارد که فرصتی مهم را در کنار این تهدید ایجاد می‌کند.
به‌عنوان یک مثال دیگر، هم‌اکنون که دلار گران شده، هزینه قاچاق هم به شدت افزایش یافته است که این نکته خبر خوبی برای بسیاری از صنایع همچون صنعت کفش است. ما امیدواریم در این شرایط صنعت پلیمر از رخدادها سود ببرد نه دلال مواد اولیه. باید گفت که صنعت پلیمر بسیار نجیب است و حتی در برخی انتقادات هم می‌توان این نجابت را مشاهده کرد. البته پتروشیمی‌ها از این فرصت‌ها کمترین بهره را برده‌اند. به‌عنوان یک مثال مشخص برخی از عرضه‌کنندگان مرتبط با صنایع بالادستی حتی درکشورهای منطقه همچون عراق قیمت‌های پیشنهادی خود را به ریال اعلام کرده و آن هم با قیمت کشف شده در بورس کالا با ۱۰ درصد افزایش نرخ به مشتری عرضه کرده‌اند. این وضعیت را باید جدی گرفت، زیرا هم به منافع عرضه‌کننده و صاحبان سهام آنها لطمه زده و هم تهدیدات در صنعت پلیمر را تقویت می‌کند. به‌عنوان مثال در کشوری همچون عراق شرایط معاملاتی هم با عرضه مواد اولیه ایرانی و هم با عرضه سایر کشورها تبدیل به یک بازار رقابتی جدی شده و این مطلب را باید در نظر گرفت که کالای صادر شده به عراق به سادگی به سایر کشورها نیز صادرات مجدد می‌شود که برای بازارهای داخلی و منطقه‌ای پتروشیمی‌ها و صنعت پلیمر داخلی نامطلوب است.
این موارد تا جایی گسترش پیدا کرده که بنادر کوچک در جنوب شرقی عراق که شاید بعد از جنگ تحمیلی حتی به ندرت نامی از آنها برده می‌شد با رشد حجم معاملات روبه‌رو شده‌اند که یکی از آنها بندر و اسکله ام‌القصر است تا جایی که شرکت‌های اماراتی و هندی به این بنادر (با کشتی‌های کوچک) هجوم آورده‌اند.
در این شرایط پیچیده در برابر بسیاری از واقعیت‌ها سکوت کرده‌ایم و شاید باید از این پس رویکرد رسانه‌ای خود را در تشکل‌ها تغییر دهیم، زیرا این رفتار موجب خواهد شد تا بار اضافی بر دوش دولت بیفتد. توقع ما این است که نهادهای نظارتی و اجرایی و حتی بورس کالا به کمک تولیدکننده بیایند و البته رفتارهای احساسی یا برخی اعتصاب‌ها به جز پیچیده‌کردن اوضاع کمکی نمی‌کند. امروز بسیاری از کالاهای پلیمری از اولویت‌های خرید مردم نیستند پس رشد قیمت‌ها و تورم اثرش را در زنجیره انتهایی و در اواخر دوره رشد قیمت‌ها بر جای می‌گذارد. این در حالی است که مواد اولیه چون نوسان قیمت‌هایش با دلار است زودتر تغییر را حس کرده است. البته این شرایط چه در فاز صادرات مواد اولیه و چه در فاز محصول نهایی موجب خواهد شد تا به مرور‌زمان صادرات به یک مسیر حرفه‌ای وارد شده و صادرکننده حرفه‌ای به نقش‌آفرینی اصلی بپردازد.
درخصوص التهاب بازار مواد اولیه هم باید نوسان نرخ را با نوسان قیمت دلار مورد ارزیابی قرار داد گویی وضعیت این بازار از قانونظروف مرتبطه تبعیت می‌کند که هر رخدادی که در یک ظرف مشخص رخ دهد به ظروف دیگر هم تسری پیدا می‌کند.
در مورد صادرات باید به نقش شرکت‌های مدیریت خدمات صادرات اشاره داشت؛ چیزی که در جهان بارها تجربه شده و برای تقویت صادرات صنایع تکمیلی در کشور نیز به آن نیاز داریم. در سال گذشته یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار صادرات محصولات پلاستیکی و پلیمری از کشور ثبت شده که رقم قابل توجهی است آن هم در شرایطی که به نسبت سال قبل از آن ۳۰ درصد رشد را نشان می‌دهد. این رقم نشان‌دهنده بها دادن صنعت پلیمر به موضوع صادرات است. توجه به صادرات بیشتر از سوی صنایع پلیمری به ملزومات بسیاری نیاز دارد که اولین فاز آن تهیه امن مواد اولیه است. در موضوع صادرات باید به تجربه سایر کشورها همچون ترکیه اشاره کرد. هم‌اکنون تجار ترکیه در کشورهایی همچون عراق اقدام به راه‌اندازی انبارهای کلید در دست کرده‌اند و اجناس خود را مستقیما از همان‌جا به فروش می‌رسانند؛ آن‌هم در شرایطی که فروش از کشور مبدأ یا همان ترکیه انجام گرفته و قبض انبار از کشور مبدأ صادر می‌شود. این رویکرد البته توسط شرکت‌های خدمات صادرات اجرا می‌شود تا جایی که حتی در شهرهایشیعه عراق در جنوب این کشور هم شاهد جولان محصولات ترکیه‌ای هستیم.
ارتقای بازارهای صادراتی به کمک دولت
سید‌جواد جهرمی: درخصوص مواردی همچون بحث صادرات و رویکردهای آن باید حاکمیت به‌صورت مستقیم ورود کند تا تجار و فعالان اقتصادی بتوانند از فرصت ایجاد شده بهره‌برداری لازم را صورت دهند. در شیوه‌ها و رویکردهای صادراتی افراد و ارگان‌های بسیاری حضور داشته و همین روند بعضا به داده‌های مثبت ختم نشده است. درخصوص بازار عراق پیشنهاد تاسیس بورس کالای مشترک بین ایران و عراق از سوی بورس کالای ایران مطرح شده است. صادرات از بورس کالا به بازاری همچون عراق در گام اول نیاز به ورود تقاضا از طرف عراق داریم یعنی به جذب خریداران عراقی نیاز خواهیم داشت. همین مطلب یعنی تلاش برای انعقاد قراردادها مشکلاتی همچون تسویه وجوه را در بر دارد که این مسیر هم در رایزنی‌های بسیاری قابلیت اجرا دارد؛ یعنی می‌توان در سیستم‌های رسمی این مشکلات را هم مرتفع ساخت. نکته دیگر عرضه‌کننده باید سیاست خود را مبنی بر عرضه صادراتی از بورس کالا قراردهد.
سعید ترکمان: ذهنیت خریداران عراقی در نگاه اول جنس ارزان است یعنی تمایل به خرید اجناسی با قیمت پایین را می‌توان به سادگی در تجارت با این کشور مشاهده کرد. این در حالی است که حتی بازار محصولات لوکس در این کشور هم جذاب است و می‌توان گستره‌ای از نیازها و تقاضا را شناسایی کرد. البته حضور ما در این کشور به معنی عرضه کالای فراخور این بازار است تا جایی که می‌توان حتی ذائقه مصرف در این کشور را هم تغییر داد. در مورد خرید مواد اولیه از بورس کالا، بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۳۳ درصد از مواد اولیه در صنایع بسته‌بندی مورد مصرف قرار می‌گیرد که حضور در بازارهای هدف می‌تواند جنس نیاز در این کشورها را شناسایی کرده و تشخیص دهد. در این خصوص هم در چارچوب صندوق ضمانت صادرات می‌توان از جذابیت‌های بازارهای هدف استفاده کرد و به تجمیع واحدهای کوچک و متوسط در فاز صادرات پرداخت. دریافت زمین به رایگان و احداث انبار از مواردی است که به توسعه صادرات کمک بسیاری می‌کند.
جواد موسوی: گام اول در حوزه صادرات از بازارهای رسمی همچون بورس کالا پذیرش عرضه صادراتی است ولی تجربه نشان داده صادرکنندگان تمایل چندانی به عرضه‌های صادراتی از خود نشان نمی‌دهند. البته عرضه‌های صادراتی جذابیت‌های بسیاری دارند که برای بسیاری از شرکت‌ها همچون هلدینگ‌های صنعتی مثلا در حوزه پتروشیمی این جذابیت به دلیل شفافیت قیمت‌ها چند برابر است. بعضا به دلیل شفافیت‌های قیمتی عرضه صادراتی برای برخی عرضه‌کنندگان چندان جذاب نیست. از سوی دیگر و در صورت تجمیع عرضه‌های صادراتی برای کالاهایی خاص، دیگر رقابت منفی در بازارهای صادراتی رخ نخواهد داد که برای صادرات هر صنعتی بسیار مهم و حتی در برخی از اوقات حیاتی خواهد بود.
سعید ترکمان: یکی دیگر از واقعیت‌های صادراتی تفاوت در قیمت واقعی صادرات با نرخ‌های صادراتی در گمرک است. یکی از بندهای حسابداری مخصوصا در فاز حسابرسی قیمت‌های اعلامی در گمرک است که نیاز به اصلاح آن به شدت حس می‌شود. از سوی دیگر دریافت مجدد مالیات بر ارزش افزوده در گمرک یکی از واقعیت‌هایی که می‌تواند قیمت تمام شده صادرات را کاهش دهد. به‌عنوان مثال برخی بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در یک سال اخیر هیچ شرکت پلیمری نتوانسته است تا مالیات بر ارزش افزوده خود را در یک سال اخیر بازپس بگیرد که در صورت صادرات از بستر بورس کالا امکان دریافت این هزینه ساده‌تر خواهد بود.
جواد موسوی: صادرات از بورس کالا موجب خواهد شد تا قیمت‌های صادراتی شفاف شود و ساده‌ترین خروجی آن تعیین قیمت‌های صادراتی به کشورهای مختلف است که باز هم به افزایش توان بازاریابی و کشف نرخ منجر خواهد شد. به‌عنوان مثال صادرات به کشورهای منطقه ارزان‌تر و قیمت‌های پیشنهادی به آنها پایین‌تر است ولی در مورد کشورهای اروپایی و چین، هم‌اکنون این قیمت بالاتر بوده و خریداران مواد اولیه را گران‌تر خریداری می‌کنند. البته دلیل این تفاوت قیمتی را می‌توان در سیاست‌های آنتی‌دامپینگ هم جست‌وجو کرد که تاکنون برای ما مفید بوده است. در صادرات منسجم از بازارهای رسمی هم انسجام بیشتری در معاملات دیده خواهد شد.
جواد جهرمی: بحث انبار در بازارهای هدف بسیار مهم است که باید زیرساخت‌های آن فراهم شود. در عراق یکی از سناریوها استفاده از انبار بود. برای بازاریابی باید جنس در انبار حضور داشته باشد و خریدار عراقی پس از رویت و اطمینان اقدام به خرید محصول از بورس کرده و از انبار تحویل بگیرد. اما این امر نیز نیازمند همکاری عرضه‌کنندگان است حتی اگر زیرساخت انبار و… فراهم شود تا عرضه صورت نگیرد نتیجه نخواهیم گرفت.
میثم باقری: با ورود عرضه‌های صادراتی فاز بازاریابی سهولت بیشتری خواهد داشت و اگر وجود کالایی با قابلیت صادرات در بورس کالا قطعی شود شرکت‌های کوچک و بزرگ بسیاری برای خرید حضور داشته و می‌توان فرآیند کشف نرخ را با دقت بیشتری در بازارهای صادراتی در اختیار داشت. این شرایط به معنی سهولت بیشتر فرآیندهای صادراتی و خودنمایی صادرکنندگان جدید خواهد بود.
جواد موسوی: با ارسال نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد الزام صادرات مواد اولیه از سوی تولیدکننده اصلی یا نماینده آن، امیدواری به انسجام صادرات به کشورهایی همچون عراق افزایش یافت ولی تا هفته گذشته تغییر اجرایی خاصی در این مسیر مشاهده نشد که ساده‌ترین خروجی آن تاکنون رشد قیمت‌ها بود که نشان می‌دهد این تصمیم تاکنون اجرایی نشده است. البته تاثیری که تاکنون در مسیر صادرات به کشورهایی همچون عراق بوده افزایش هزینه ترخیص بوده است یعنی بیم و امید اجرایی شدن این شیوه جدید صادرات افزایش یافته است. با توجه به شرایط موجود و مواردی که به آن اشاره شد احتمالا شرایط نامساعد فعلی در بازار داخلی باز هم ادامه می‌یابد.
میثم باقری: رویکردهایی همچون سختگیری در فرآیندهای صادراتی در شرایط فعلی همچون یک مسکن عمل می‌کند و تاثیرات مقطعی دارد و تا زمانی که بازار چشم‌انداز قیمت دلار را افزایشی ببیند این وضعیت ادامه می‌یابد. هم‌اکنون شاهد حضور و فعالیت سفته‌بازها در بازار پلیمرها هستیم و تا زمانی که این شرایط وجود دارد حتی به دلیل تلاش برای پوشش ریسک نوسان قیمت مواد اولیه و پوشش ریسک نوسان ارزش دارایی، تبدیل دارایی‌های نقدی به کالا ادامه می‌یابد. دلار، سکه، مسکن و سهام در شرایط عمومی بازارهایی برای پوشش ریسک بوده و هستند و هم‌اکنون این شرایط در بازار پلیمرها نیز ایفای نقش کرده است. قدرت نقدشوندگی پلیمرها هم به مزیتی برای برخی فعالان بازار تبدیل شده که از این کالا نیز به‌عنوان بستری برای پوشش ریسک استفاده شود. البته در کنار آن صادرات رسمی و غیررسمی این کالا نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. محدودیت‌های خرید در بورس کالا نیز یک مسکن مقطعی به شمار می‌رود که از این جمله اقدامات حتی می‌توان از کاهش سهمیه خرید نیز نام برد.
محدودیت‌ها و مشوق‌ها
سعید ترکمان: در مورد پوشش ریسک و در شرایط فعلی واحدهای تولیدی ترجیح می‌دهند به جای نگهداری پول نقد، مواد اولیه مورد نیاز بیشتری داشته باشند. باید پذیرفت که در این صنعت شرایط اقتصادی غیرعادی است بنابراین با تصمیمات عادی نمی‌توان این وضعیت را مدیریت کرد. وظیفه رسانه‌ها در این اوضاع برجسته‌تر است، زیرا به‌عنوان افرادی که شفافیت اطلاع‌رسانی رویکرد اساسی فعالیت شماست و در این شرایط از منافع اقتصادی برخوردار نیستید جایگاه مهم‌تری خواهید داشت. باید به صراحت عنوان کرد که به رغم افزایش قیمت مواد اولیه، اوضاع واحدهای صنعت پلاستیک بهتر از گذشته است و در کل می‌توان گفت که حال و روز این صنعت خوب است مخصوصا آن دسته از شرکت‌هایی که صادرات دارند. همان‌گونه که مواد اولیه گران شده، قیمت فروش محصولات صادراتی هم گران‌تر شده است. به‌عنوان مثال در سال ۹۱ که مثل قیمت برخی از مواد اولیه ۸۰۰ تومان بوده، دلار ۱۰۰۰ تومان بوده است. در پایان سال گذشته قیمت همان مواد اولیه کمتر از ۴۰۰۰ تومان بوده، ولی رشد قیمت دلار سریع‌تر بوده آن هم در شرایطی که قیمت‌های جهانی مواد اولیه تقریبا ثابت ارزیابی می‌شود. به‌صورت دقیق‌تر می‌توان گفت که رشد قیمت دلار سریع‌تر از رشد قیمت مواد اولیه بوده است که نشانه حمایت بازار از این صنعت است.
میثم باقری: یکی از فاکتورهایی که از صنعت پلیمر در شرایط فعلی حمایت می‌کند اختلاف قیمت ارز رسمی و غیررسمی است مخصوصا برای آن دسته از واحدهایی که نیاز خود را از بورس کالا تامین می‌کنند که این نوسان نرخ به معنی سود واحدهای تولیدی است. موجودی انبارها در بازار آزاد نیز به نسبت در مسیر رشد قرار داشته که می‌تواند داده‌های مختلفی را مطرح کند. ارزش جایگزینی شرکت‌ها نیز به شدت افزایش یافته که خود یک داده مثبت برای واحدهای موجود است. البته باید بحث فروش مجوزها در کنار محدودیت‌های تقاضا و سهمیه‌ها را هم مطرح کرد.
جواد موسوی: سقف قیمتی در شرایط فعلی برای بازار چندان هم جذاب نیست، زیرا در نهایت قیمت‌های بازار مسیر خود را طی می‌کند و اختلاف نرخ بین بورس و بازار به جذابیت واسطه‌گری منجر می‌شود. برداشته‌شدن سقف قیمتی در شرایط فعلی تنها به آزادی‌عمل بیشتر واسطه‌ها منجر می‌شود و این تفاوت نرخ تنها سود آنها را تامین خواهد کرد.
جواد جهرمی: در مورد محدودیت سهمیه‌ها، تا زمانی که مساله اختلاف قیمت بورس و خارج از بورس مرتفع نشود ایجاد هر نوع محدودیت در سمت تقاضا با چالش روبه‌رو است. برای مثال همین بحثی که درخصوص عملکرد سال گذشته مطرح است و درخصوص یک کالا انجام شده؛ اولین الزام اجرایی آن این است که شرکت جدید در سامانه بهین یاب معرفی نشود و افزایش ظرفیت و طرح‌های توسعه‌ای متوقف شود در غیر این‌صورت شرکت‌ها با هزینه پایین اقدام به تاسیس شرکت و اخذ سهمیه می‌کنند. نکته دیگر این است که به علت عدم اختلاف قیمت بورس و خارج از بورس بخشی از شرکت‌ها نیاز خود را از خارج از بورس تامین کرده‌اند که با این روش دچار مشکل می‌شوند و باید در برنامه‌ریزی مد‌نظر قرار گیرد.
بحث دیگر این است که چرا یک سال را در نظر بگیریم بخشی از شرکت‌ها حدود 7 سال است منظم خرید کرده‌اند آیا باید امتیاز ویژه‌ای برای این شرکت‌ها در نظر گرفت یا با یک شرکت تازه تاسیس با یک دید نگاه کرد؟ نکته دیگر این است که برای هر محصول باید به‌طور مجزا بررسی کرده و نمی‌توان یک روش را برای تمام بازار پیاده کرد. درخصوص هفتگی شدن نیز ابهاماتی وجود دارد نظیر اینکه تمام محصولات هر هفته عرضه نمی‌شود، بحث جریان نقدینگی طول ماه شرکت ها، بحث سهمیه‌های خرد و… باید مورد بررسی قرار گیرد.
یک بخش از معاملات بازار با استفاده از قراردادهای بلندمدت در قالب معاملات کشف پریمیوم قابل حل است که در درست بررسی است.
سعید ترکمان: آمارهای تولید نشان می‌دهد که 36 درصد واحدها در صنعت پلیمر با کمتر از 10 درصد ظرفیت فعال هستند، 40 درصد تا سقف 50 درصد فعالیت کرده یعنی یک و نیم شیفت فعال هستند. در این بین کمتر از 8 درصد واحدها 3 شیفت به فعالیت مشغول هستند. با توجه به این شرایط باید بازارها و اقدامات ترکیه و چین را به‌عنوان راهبردی اساسی در مسیر توسعه صادرات پلیمرها مورد توجه قرار داد. باید در حوزه صادرات به صادرات صنایع تکمیلی از بسترهای رسمی همچون بورس کالا در چارچوب بازار فرعی توجه کرد که در صنایع پایین‌دستی در حد یک انبار توانایی عرضه محصول در کشور عراق را دارا هستیم.
