مرجع پلیمر در بازار ایران: کمیته بررسی محیط زیستی مجلس عوام بریتانیا می‌گوید این ریزدانه‌ها که در شامپوهای بدن و محصولات نرم کننده پوست صورت استفاده می‌شوند حتی در یخ‌های قطبی و کف اقیانوس‌ها هم دیده می‌شوند.
ریزدانه‌های پلاستیکی قطری کمتر از پنج میلی‌متر دارند و بیشترین استفاده آنها در محصولات آرایشی و بهداشتی از جمله خمیردندان و شامپوهای مایع است.
هدف اصلی استفاده از این ریزدانه‌های پلاستیکی این است که به محصول آرایشی و بهداشتی خاصیت سایندگی داده شود، برای زدودن جرم، چرک و یا لایه‌های مرده سطح پوست. بعضی از این ریزدانه‌ها حاوی مایعی هستند که پوست را نرم و شفاف کند.
برخی منتقدان معتقدند که هیچکدام از این دو مورد با استفاده از ریزدانه های پلاستیکی محقق نمی‌شوند، این ریزدانه‌ها نرم‌تر از آن هستند که باعث جداشدن سلول‌های مرده سطح پوست شوند و برای اینکه پاره شوند به فشاری احتیاج دارند که معمولا هنگام استفاده به آنها وارد نمی‌شود.
اما این ریزدانه‌ها از تمام صافی‌ها و فیلترهای آب رد شده و وارد چرخه غذایی انسان و حیوانات می‌شوند و از همه مهمتر اینکه در طبیعت تجزیه و تخریب نمی‌شوند فقط تجمع پیدا می‌کنند.
ریزدانه‌های پلاستیکی برای ایجاد زبری و سایش به محصولات آرایشی-بهداشتی اضافه می‌شوند
اما محصولات آرایشی و بهداشتی تنها منبع ریزدانه‌های پلاستیکی نیستند. حجم عظیم محصولات پلاستیکی، کیسه و بطری‌های پلاستیکی، تورها و وسایل ماهی‌گیری که به دریاها و اقیانوس‌ها راه پیدا می‌کنند و بتدریج خرد و ریز می‌شوند مهمترین عامل تولید این ریزدانه‌هاست. تخمین زده می شود که در اقیانوس‌ها بین ۱۵ تا ۵۱ تریلیون ریزپلاستیک تجمع پیدا کرده است.
کمیته تحقیق مجلس عوام بریتانیا می‌گوید محصولات آرایشی و بهداشتی فقط مسئول یک صدم تا ۴.۱ درصد از ریزپلاستیک‌هایی هستند که وارد محیط زیست دریایی می‌شوند.
اما نمایندگان این مجلس معتقدند ممنوعیت جهانی ریزپلاستیک‌ها باعث توجه به مشکل اصلی و اقدام برای بر طرف کردن آن می‌شود. مسئله دیگر این است که ریزپلاستیک‌ها برای حیات وحش خطرناک‌تر از ضایعات پلاستیکی بزرگتر هستند چون موجودات دریایی ممکن است آنها را ببلعند.
علاوه بر این، پلاستیک‌های ریز در مجموع سطح بیشتری از قطعات بزرگتر دارند و همین باعث می‌شود که احتمال اینکه سموم مختلف روی آنها بنشینند بیشتر شود.
پروفسور تامارا گالووی استاد دانشگاه اکستر می‌گوید:
“ما قطعات پلاستیک را در نمونه آب تمام دریاها و اقیانوس‌های دنیا که مطالعه کرده‌ایم یافته‌ایم. بسیاری از آبزیان این ریزدانه‌ها را به اشتباه به جای ذرات غذا می‌بلعند. این ذرات می‌تواند در روده این موجودات گیر کند و مانع از جذب مواد مغذی شود.”
“در یک بشقاب صدف خوراکی (اویستر) ممکن است تا پنجاه ذره پلاستیکی وجود داشته باشد. ما هنوز مدرک علمی برای مضر بودن آنها نداریم اما بیشتر مردم ترجیح می‌دهند که با غذا پلاستیک نخورند.”
نمایندگان مجلس عوام بریتانیا همچنین درباره خطر لاستیک فرسوده خودروها و لباس‌هایی که با پشم و پرز مصنوعی تولید می‌شوند هشدار داده‌اند. ریزپلاستیک‌ها در بدن رئوپلانکتون‌ها از جمله این موجود آبزی از خانواده پاروپایان دیده می‌شوند
تخمین زده شده که از لباسی که با پشم یا پرز مصنوعی تولید شده تا ۱۹۰۰ تار ممکن است جدا شود و چهل درصد آنها از سد روش‌های تصفیه فاضلاب گذشته و وارد اقیانوس می‌شوند.
برای تولید بسیاری از لباس‌هایی که با پشم و پرز مصنوعی تولید می‌شوند از بطری‌ها و پلاستیک‌های زائد استفاده می‌شود که تا به حال راه حل مناسبی برای بازیافت پلاستیک‌ها به شمار می‌رفتند اما اکنون خود بخشی از مشگل هستند.
اما بزرگترین عامل ریزپلاستیک‌ها لاستیک خودرو و خط‌کشی خیابان‌ها و جاده‌ها هستند.
مشکلی که یافتن راه چاره برای آن بسیار سخت‌تر از ممنوع کردن ریزدانه‌های پلاستیکی در محصولات آرایشی بهداشتی است که چندان دشوار نیست چون برایشان جایگرین وجود دارد.
حتی تولیدکنندگان بسیاری داوطلبانه منع استفاده از ریزپلاستیک‌ها را در محصولات آزایشی و بهداشتی و خمیردندان آغاز کرده‌اند.
اکنون روشن شده ریزپلاستیک ها حداقل در ۲۸۰ گونه آبزی (از جمله، ماهی‌ها، زئوپلانکتون‌ها و صدف‌ها) هستند و نمایندگان مجلس عوام بریتانیا می‌گویند تاثیر آنها بر سلامت زیست‌بوم روشن نیست.
شش ماه پیش تحقیقی که به درخواست سنای استرالیا انجام گرفت نشان داد حدود ۳۵ میلیارد قطعه پلاستیک قابل رویت در آبهای پیرامون استرالیا وجود دارد که این آبها را تبدیل به “سوپ پلاستیک” کرده است.
این بررسی آلودگی اقیانوس ها
با مواد پلاستیکی را یک “مشکل بحران ساز” برای سلامت انسان و زیست بوم دانسته و هشدار داده بود که آلاینده‌های ریز و میکروسکوپی وارد چرخه غذایی انسان شده‌اند.
منبع: BBC
