اثر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر بازار پتروشیمی (محصولات پلیمری) ایران

داستان بریگزیت (Brexit)

همه‌پرسی اتحادیه اروپا در نهایت با خروج انگلستان از اتحادیه اروپا همراه شد. بسیاری از کارشناسان این رای تاریخی را آغازی بر یک دومینو دانسته‌اند که می‌تواند شرایط اقتصادی سیاسی و اجتماعی اتحادیه اروپا و حتی بریتانیای متحد را به چالش بکشد و تعمیم این موضوع بر شرایط همه کشورهای جهان تاثیر داشته باشد. کاهش ارزش پوند و یورو، افزایش ارزش دلار آمریکا، ریزش قیمت اغلب بازارهای سهام، سقوط قیمت جهانی نفت خام و افزایش بهای طلا اولین خروجی‌های این اتفاق به شمار می‌آیند، ولی هنوز واقعیت‌های آن به‌صورت کامل خودنمایی نکرده است. کشور ما هم از این موضوع مستثنا نیست و به عقیده برخی کارشناسان این واقعه حداقل در کوتاه‌مدت ایران را از نظر اقتصادی دستخوش تغییراتی می‌کند که شاید بر درآمدهای دولت تاثیر بگذارد و افت قیمت نفت و کاهش قیمت یورو را از مهم‌ترین عوامل این تغییرات و مدیریت اقتصادی این دوران را مهم‌ترین اقدام برای خروج از وضعیت پیش‌بینی شده می‌دانند.

اثر بریگزیت (Brexit) روی قیمت نفت

در واقع یکی از پیامدهای خروج انگلستان از اتحادیه اروپا می‌تواند سقوط قیمت نفت باشد. سقوط قيمت نفت و احتمال برگشت به سمت 40 دلار یکی از مواردی است که بر بازار محصولات پتروشیمی در جهان اثرگذار است. این موضوع به بازار ایران نیز به سرعت ورود خواهد کرد و می‌تواند این بازار را تحت تاثیر قرار دهد. رویترز در گزارشی اعلام کرده است که قیمت جهانی نفت با اعلام نتیجه نهایی همه‌پرسی خروج انگلستان از اتحادیه اروپا ـ که به نفع جدایی‌طلبان تمام شد ـ سقوطی بیش از ۴ درصد را تجربه کرده تا به این ترتیب در تکاپوی اتحادیه برای حفظ چهره متحد خود، بازار را در شوک حاصل از بی‌خبری آنچه از این پس پیش خواهد آمد، باقی بگذارد و شاید اگر سروصداهای این جریان بخوابد بهای طلای سیاه به مرز 50 دلاری بازگردد.

اثر قیمت نفت روی پتروشیمی

با توجه به کاهش قیمت نفت خام در بازارهای جهانی و افت بهای بسیاری از محصولات پالایشی و خوراک مایع صنایع پتروشیمی همچنین قیمت برخی از اولفین‌ها، به نظر می‌رسد که باید منتظر کاهش قیمت محصولات پتروشیمی باشیم. در بازار جهانی محصولات پتروشیمی پس از سه ماه کاهش مداوم قیمت‌ها، شاهد بودیم که بهای این کالا در هفته گذشته به ثبات رسید و روند کاهشی آن متوقف شد. این وضعیت در شرایطی پدید آمد که بازارهای جهانی به خروج از ماه رمضان و رکود سنتی تقاضا در شرق آسیا یا کشورهای اسلامی امیدوار بوده و منتظر افزایش حجم خرید بوده و هستند. این ویژگی نشان می‌دهد که این روزها بازار خود را برای افزایش قیمت‌ها آماده کرده است. از طرف دیگر با توجه به کاهش فاصله قیمتی بین اولفین‌ها مخصوصا اتیلن و پلیمرها و پلی‌اتیلن‌ها، شاهد این واقعیت هستیم که سودآوری شرکت‌های پتروشیمی به شدت کاهش یافته یعنی عرضه‌کنندگان اصلی از یکسو مجبور به کاهش حجم تولید بوده و از سوی دیگر برای رشد قیمت‌ها تلاش بیشتری به خرج خواهند داد. با توجه به این شرایط و همچنین فرارسیدن زمان تقاضای فصلی بسیاری از پلیمرها همچون پلی اتیلن ترفتالات بطری برای ظروف بسته بندی آب معدنی و برخی نوشیدنی‌های سرد و شیرین، پلی اتیلن‌های سبک خطی و سبک فیلم و سایر گریدهای نایلون و نایلکس برای بسته بندی مواد غذایی، پلی استایرن‌ها و مواد اولیه ظروف یکبار مصرف و همچنین برخی گریدهای تولید لوله یا برخی مصالح ساختمانی، می‌توان به خودنمایی مجدد تقاضا باز هم امیدوار بود.

طرح یک مساله مهم

دکتر آرین قصری، مدیر کمیته روابط عمومی انجمن ملی پلاستیک در مصاحبه‌ای کوتاه با «دنیای‌اقتصاد» درخصوص تاثیرات خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و تاثیر این امر بر قیمت مواد اولیه و به‌طور کل صنعت پتروشیمی اظهار کرد: شرکت‌های پتروشیمی به دلیل توان مالی بالا و نفوذ بسیار بالایی که در سیاست‌های کشور دارند همیشه خود را در حاشیه امن نگه داشته و حاشیه سود خود را حفظ می‌کنند و با هر گونه تغییر در مواد اولیه، قیمت فروش خود را بیشتر می‌کنند و به هیچ عنوان حاضر نیستند تعهدی مبنی بر قیمت مشخص برای عرضه به بازارها داشته باشند. بنابراین تمام شوک‌های ناشی از اتفاق‌های غیر‌مترقبه در صنایع تکمیلی مستهلک می‌شود و آسیب‌ها را در قیمت تمام شده و قراردادهای شرکت‌های این بخش از صنعت پتروشیمی می‌بینیم.

قصری در ادامه به سیاست‌گذاری‌های کلان کشور اشاره کرد و گفت: تغییرات جهانی و تاثیری که نوسان این امر بر قیمت نفت و در نهایت پتروشیمی‌ها می‌گذارد اتفاق جدیدی نیست و علت اصلی آن به سیاست‌های کلان کشور باز می‌گردد که تعهدی برای ارائه مشخص قیمت‌ها به بازار ندارد. وی افزود: این در حالی است که به‌طور مثال قیمت تمام شده محصولی همچون لوله پلیمری با قیمت فروشش یکسان است و آثار نوسانات دائمی قیمت‌های اولیه مستقیما متوجه تولید‌کننده است و تمام آسیب‌ها به این لایه وارد می‌آید که در نتیجه این امر، شاهد تعطیلی یا نیمه تعطیل شدن بنگاه‌های زیادی در این صنعت هستیم و تولیدکنندگان زیادی از گردونه بازی حذف می‌شوند. دکتر قصری درخصوص ایمن‌سازی تولید صنایع پتروشیمی از وقایع غیر مترقبه گفت: اگر بتوانیم با روش‌های دیگری همچون قیمت تمام شده محصول به قیمت‌گذاری در این صنعت بپردازیم شاید بتوان تا حدی جلوی این شوک‌های ناگهانی را گرفت.

وی در نهایت افزود: بر اثر وقوع بریگزیت ارزش پوند و به دنبال آن بهای یورو کاهش یافته است. این در حالی است که شاهد تقویت دلار در این شرایط هستیم و این مساله به سود کشورهایی که صادر‌کننده محصولات با ارز دلار هستند تمام می‌شود و کشور ما کمی از این قاعده مستثنی است و دلیل این امر هم انجام مبادلات بیشتر ایران با ارز یورو است.