پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر در طرحی تحقیقاتی، نانوذرات پلیمری را تولید کرده‌اند که می‌توان از آن‌ها در سامانه‌های دارورسانی استفاده کرد. استفاده از این نانو حامل‌های پلیمری آزمایشگاهی در سامانه‌های دارورسانی، کاهش اثرات مخرب جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و افزایش بازده درمانی آن‌ها را در پی داشته است.
به گزارش مرجع پلیمر در بازار ایران به نقل از سرویس فناوری ایسنا، در طی سال‌های اخیر، پیشرفت‌های پزشکی قابل توجهی در حیطه سامانه‌های دارورسانی صورت گرفته است. استفاده از این سامانه‌ها موجب می‌شود دارو دقیقاً به بافت یا عضو موردنظر رسیده و نرخ رهاسازی دارو برای مدت طولانی کنترل شود. هدف استفاده از سامانه‌های دارورسانی، حفظ طولانی‌مدت غلظت مطلوب دارو در خون و درنتیجه افزایش میزان اثربخشی و کاهش اثرات جانبی دارو است.
سیمین شیبانی، مجری طرح، در خصوص اهداف دنبال شده در این پژوهش گفت: «داروی آزیترومایسین در زمره آنتی‌بیوتیک‌ها قرار می‌گیرد که به‌منظور درمان بیماری‌های عفونی تجویز می‌شود. ازآنجایی که این دارو دارای حجم و وزن مولکولی بالایی است، به سختی می‌تواند از غشای خارجی باکتری‌ها عبور کند. بنابراین حتی هنگام استفاده از سامانه‌های دارورسانی، بازده درمانی پایینی دارد. هدف از انجام این طرح غلبه بر مشکلات مذکور با سنتز پلیمرهای قالب مولکولی به روش پلیمریزاسیون رسوبی بود.»
مزایای استفاده از این روش دارورسانی
وی مزایای استفاده از این روش دارورسانی را حفظ غلظت دارو در حدی نسبتاً ثابت برای مدتی مشخص، قابلیت تنظیم سرعت آزاد شدن دارو و امکان دارورسانی در ابعاد نانومتری به یک عضو یا بافت خاص عنوان کرد.
شیبانی در رابطه با مراحل انجام طرح گفت: «در این پژوهش ابتدا پلیمرهای قالب مولکولی با و بدون آزیترومایسین به روش پلیمریزاسیون رسوبی سنتز شد. پس از اتمام فرایند پلیمریزاسیون، ذرات پلیمری به‌دست‌آمده توسط سانتریفیوژ جداشده و توسط آب شست‌وشو و به‌وسیله حرارت خشک شد. درنهایت مورفولوژی، پایداری حرارتی و نرخ رهاسازی دارو برای پلیمرهای تولید شده مورد ارزیابی قرار گرفت.»
نتایج مشاهدات و آزمون‌ها، تولید ذرات پلیمری با اندازه کمتر از 100 نانومتر به صورت کروی و یکنواخت را تأیید می‌کند. همچنین بررسی‌های مربوط به پایداری گرمایی پلیمرهای قالب مولکولی نشان‌دهنده پایداری این پلیمرها تا دماهای بالاست. مطالعات رهاسازی آزیترومایسین از پلیمرهای قالب مولکولی نیز حاکی از رهاسازی آهسته و پایدار دارو از نانو حامل پلیمری است.
نتایج این تحقیق در مجله RSC Advances (جلد 120، شماره 5، سال 2015، صفحات 98880 تا 98891) به چاپ رسیده است. دکتر مجید عبدوس و دکتر سعیده مزینانی- اعضای هیات‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر- و سیمین شیبانی- فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد این دانشگاه- عهده‌دار انجام این پژوهش بوده‌اند.
