مرجع پلیمر در بازار ایران: پژوهشگر مرکز تحقیقات خون و سرطان بیمارستان شهید صدوقی یزد با همکاری محققان دانشگاه مالایای مالزی در یک تحقیق مشترک آزمایشگاهی، نانوساختاری بر پایه نانولوله‌های کربنی طراحی کردند که دارای خاصیت ضدمیکروبی جهت استفاده در محیط‌های عمومی به ویژه محیط‌های بیمارستانی است. علاوه بر آن، این ماده را می‌توان به‌عنوان یک ترکیب مناسب در فیلترهای تصفیه خون استفاده کرد. این مواد کربنی مشکلات سمی شدن خون ناشی از همودیالیز را رفع می‌کند.
به گزارش مرجع پلیمر در بازار ایران به نقل از سرویس فناوری ایسنا، همودیالیز فرایندی است که عمل تصفیه خون را برای بیماران کلیوی انجام می‌دهد. به مرور زمان، تجمع باکتری‌ها و سویه‌های میکروبی، سبب تخریب فیلترها و غشاهای موجود در این دستگاه شده و موجب بروز اثرات جانبی منفی بر خون بیمار و سمی شدن آن می‌شوند. ازاین‌رو، تحقیقات بسیاری جهت استفاده از مواد ضدمیکروبی از جمله مواد پلیمری و نانوساختار‌های کربنی صورت گرفته است.
هادی زارع زردینی مجری این طرح، در خصوص اهداف این طرح اظهار داشت: «هدف اولیه این پژوهش معرفی یک ترکیب ضدمیکروبی مؤثر جهت ساخت پوشش‌های مناسب برای محیط‌های ایزوله ازجمله محیط‌های بیمارستانی بود اما در ادامه با توجه به بررسی سمیت خونی ناشی از استفاده از فیلترهای حاوی ذرات فلزی، معرفی یک ترکیب بالقوه جهت ساخت نانو فیلترهای تصفیه خون نیز در دستور کار قرار گرفت.»
وی در ادامه افزود: «پلیمرهای تولید شده در این طرح، در ابتدا به‌عنوان یک ترکیب ضد میکروبی معرفی شد اما با توجه به اثرات ضدمیکروبی مؤثر به ویژه علیه انواع سویه‌های مقاوم بیمارستانی به نظر می‌رسد بتوان از این پلیمر در ساخت پوشش‌های ضد میکروبی و تجهیزات پزشکی حساس استفاده کرد. ساخت صفحات بزرگ پلیمری جهت پوشش‌دهی دیوارهای مکان‌های عمومی و مستعد به آلوده شدن به میکروب، مانند بیمارستان‌ها و پوشش دهی در‌ها و پنجره‌ها و یا درزهای موجود( که اصلی‌ترین مناطق رشد و نفوذ میکروب‌هاست) از دیگر حوزه‌های کاربرد این نانوکامپوزیت است.
همچنین ارزیابی سمیت خونی نانوذرات کربنی موجود در این پلیمر و مقایسه آن با سمیت خونی ایجاد شده توسط ذرات فلز نقره، امکان استفاده از آن در طراحی فیلترهای تصفیه خون موجود در دستگاه دیالیز را فراهم می‌آورد.»
زارع زردینی در مورد مراحل دستیابی به این محصول آزمایشگاهی گفت: «ابتدا نانولوله‌های کربنی به‌منظور سنتز کامپوزیت به مخلوط اسید نیتریک و سولفوریک اضافه شد. در ادامه بر روی سطح این نانولوله‌های کربوکسی دار، اتصال آمیدی با آمینواسیدهای باردار لیزین و آرژین برقرار شد. فعالیت بیولوژیکی ماده تولید شده ارزیابی شده و تحت تابش امواج ماکروویو قرار گرفت. در نهایت مخلوط به‌دست آمده خشک شد و به‌وسیله عملیات پرس گرم، پلیمر نهایی تولید شد.»
وی همچنین در خصوص مهم‌ترین نتایج این طرح چنین گفت: «افزایش حلالیت نانولوله‌ها در حلال‌های قطبی مانند آب و به‌ویژه خون، افزایش اثر ضد میکروبی علیه سویه‌های باکتریایی و به‌ویژه سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک در مقایسه با نانولوله‌های کربنی اولیه، کاهش سمیت خونی نانولوله‌ها از طریق عامل دار کردن آن‌ها با آمینواسید باردار و معرفی این ترکیب طراحی شده به عنوان یک پوشش‌دهنده مناسب را می‌توان به‌عنوان اهم نتایج این پژوهش ذکر کرد.»
این تحقیقات حاصل همکاری هادی زارع زردینی – پژوهشگر مرکز تحقیقات خون و سرطان بیمارستان شهید صدوقی یزد- احمد امیری- دانشجوی دکتری مهندسی شیمی دانشگاه مالایا- مهدی شنبدی- دانشجوی دکترای مهندسی شیمی دانشگاه فردوسی مشهد- دکتر اصغر طاهری کفرانی و دکتر امیر رزمجو – عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان- و محققانی ازدانشگاه مالایای مالزی است.
نتایج این کار در مجله Journal of Biomedical Materials Research Part A (جلد 103، سال 2015، صفحات 2959 تا 2965) منتشر شده است. همچنین از این کار اختراعی نیز تحت عنوان «کامپوزیت پلی ونیل کلراید ضدمیکروبی» با شماره 74061 به ثبت رسیده است.
