چکیده
التیام زخم فرآیند پیچیده‌ای بوده و در برخی موارد همراه با التهاب مداوم، اختلال عملکرد یاخته و اختلال در رگ‌زایی است که به افت کیفیت درمان منجر می‌شود. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، پانسمان‌ها و استفاده از جایگزین‌های پوستی از روش‌های مرسوم درمان زخم به‌شمار می‌روند. با وجود تمام تلاش‌هایی که تاکنون انجام شده است، در حال حاضر پانسمان‌های زخم موجود هنوز قابلیت بازیابی کامل تمام ویژگی‌های ساختاری و عملکردی پوست را ندارند. از این رو، استفاده از غشاهای نامتقارن با قابلیت تقلید ساختار و عملکرد چندلایه پوست انسان، به‌عنوان سازه‌های کاراتر در تسهیل التیام زخم و همچنین مهندسی بافت پوست مورد توجه قرار گرفته است. وارونگی‌های فاز تر یا خشک‌تر، به کمک کربن دی اکسید ابربحرانی (scCO2) و الکتروریسی الیاف پلیمری از روش‌های تولید این نوع از غشاهای چندلایه است. در این میان، مطالعات زیادی درباره روش الکتروریسی به‌دلیل سهولت و تنوع، امکان استفاده از پلیمرهای مختلف و ساخت پانسمان‌های متناسب با ساختار ویژه هر لایه از پوست انجام شده است. نسل دیگر روش‌های درمانی در حال ظهور برپایه بارگذاری یاخته‌های دارای قابلیت بالقوه التیام زخم در ساختارهای الکتروریسی شده بوده که نتایج نویدبخشی داشته است. در بخش نخست این مقاله، پژوهش‌های انجام شده درباره پلیمرهای استفاده شده در سازه‌های نامتقارن گردآوری شده و سپس سازه‌های الکتروریسی شده حاوی یاخته‌ای ویژه مرور شده است. بدیهی است، آشنایی با عملکرد پلیمرها و آخرین روش‌های درمانی برای التیام زخم میتواند برای التیام زخم، پژوهشگران این عرصه لازم و یاری دهنده باشد.
نتیجه گیری
ضایعات پوستی حاد و مزمن از مشکلات اساسی در حوزه سلامت در سراسر جهان است. در این زمینه، غشاهای الکتروریسی شده نامتقارن به عنوان پانسمان‌های نویدبخش برای زخم‌ها توسعه یافته‌اند. این ساختارها به‌طور معمول از دو لایه مختلف تشکیل شده‌اند. یک لایه اپیدرم مانند با ساختار متراکم که حفاظت و پایداری مکانیکی ایجاد میکند. لایه دیگر درم مانند با ساختار سست و متخلخل که مهاجرت و تکثیر یاخته و رگ زایی را تحریک میکند و موجب تبادل گاز و مایع می‌شود. افزون‌بر این، ساختار نانوالیافی غشاهای نامتقارن الکتروریسی شده شباهت زیادی به شبکه سه بعدی به هم پیوسته ECM و ساختار الیافی کلاژن پوست طبیعی دارد. رویکرد نوین دیگر در مهندسی بافت پوست، بارگذاری یاخته در سازه‌های الکتروریسی شده و استفاده از نقش بنیادی آن در تشکیل بافت و شتاب‌دهی به ترمیم ضایعات پوستی است. در این مقاله ، قابلیت بالقوه غشاهای نامتقارن و سازه های الکتروریسی شده بارگذاری شده با یاخته برای استفاده به‌عنوان پانسمان زخم بررسی شد. این ساختارها با توجه به قابلیت‌هایی که در بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند، می‌توانند جایگزین مناسبی برای پانسمان‌های تجاری باشند. در کار حاضر تلاش شد تا نتایج پژوهش‌های اخیر در زمینه طراحی سازه‌های مختلف گردآوری شود و مجموعه مفیدی برای پژوهشگران در این زمینه فراهم آید. تغییر پیکربندی لایه‌های استفاده شده، طراحی سازه‌های چندلایه‌ای حاوی یاخته‌های مختلف در لایه‌های آن و ساخت سازه‌های حساس به محرک میتواند از جمله پژوهش‌های آتی باشند.
دانلود فایل : غشاهای الکتروریسی شده چندلایه‌ای نامتقارن و سازه‌های حاوی یاخته
Reference
Kavosh Tehrani F, Sheikhi M, Rafiemanzelat F. Electrospun Asymmetric Multilayer Membranes and Cell-Incorporated Constructs: Two Strategies to Accelerate Skin Wound Healing. Basparesh. 2023 May 22;13(1):53-64.
ترجمه و ویرایش : هانیه میران موسوی
