مرجع پلیمر در بازار ایران (پلیم پارت) : در ۴ ام تیر ماه همایشی با عنوان سنسورها و کاربرد آن در صنعت خودرو ،در کمیته علمی گروه کارخانجات پارت لاستیک برگزار گردید. در این همایش که ارائه آن توسط آقای مهندس دهقان کارشناسی ارشد مهندسی شیمی گرایش فرآیند از شرکت عایق خودرو ، صورت گرفت در خصوص انواع سنسور به عنوان مثال سنسور اکسیژن و کاربرد آن توضیحاتی ارائه گردید.

یکی از بزرگ‌ترین منابع آلاینده هوا در شهرهای بزرگ، خودروهای در حال تردد در خیابان‌ها است که هزینه‌های زیادی اعم از جانی و مالی را بر شهروندان تحمیل می‌نماید. به‌منظور کاهش این خسارات، خودروسازان پیوسته فن‌آوری‌های جدیدی را به کار می‌برند تا میزان آلاینده‌های خروجی محصولات خود را کم‌تر نمایند. در سال‌های اخیر با تولید خودروهای مجهز به موتورهای انژکتوری که کنترل پاشش سوخت آن‌ها به‌صورت الکترونیکی توسط واحد کنترل موتور (ECU) صورت می‌پذیرد، دستیابی به این اهداف تا حدود زیادی میسر شده است. در این میان نحوه تنظیم و کالیبره کردن سیستم مدیریت موتور (EMS) اهمیتی روزافزون یافته است. مهم‌ترین وظیفه تنظیم‌کننده سیستم مدیریت موتور، رسیدن به نقطه بهینه آلاینده خروجی، مصرف سوخت و عملکرد خودرو است. سنسور اکسیژن یا سنسور لامبدا (Lambda Sensor) یک از اجزای سیستم EMS خودرو است که نسبت اکسیژن موجود در گاز خارج‌شده از موتور خودرو را اندازه‌گیری می‌کند. این سنسور برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط شرکت رابرت بوش و تحت نظارت دکتر گونتر باومن ساخته شد.

 سنسور اکسیژن درواقع وضعیت مخلوط سوخت را نشان می‌دهد؛ بنابراین واحد کنترل الکترونیکی موتور می‌تواند نسبت سوخت و هوا را به‌منظور مصرف سوخت اقتصادی و به حداقل رساندن میزان آلاینده‌ها، تنظیم نماید. سنسور اکسیژن در واکنش به اکسیژن محترق نشده‌ای که در درون اگزوز وجود دارد، واکنش نشان می‌دهد. این سنسور در ابتدا سیگنال ولتاژ کمی تولید می‌کند که مقدار آن با غنی شدن مخلوط سوخت و هوا افزایش می‌یابد. درواقع سنسور اکسیژن شبیه یک کلید عمل می‌کند که رقیق و غنی شدن مخلوط سوخت را با ارسال سیگنال به ECU گزارش می‌دهد؛ تا نسبت سوخت و هوا ثابت بماند.

به طور متداول در هر خودرو، دو عدد سنسور اکسیژن وجود دارد. سنسور اول در مسیر جریان گازهای خارج‌شده از موتور اتومبیل و قبل از مبدل کاتالیست و سنسور دوم بعد از مبدل کاتالیست قرار دارد. سنسور اکسیژن اول در تماس مداوم با گازهای قسمت منیفولد دود، نسبت هوا به سوخت را یر اساس تغییرات اختلاف پتانسیل تولیدی خود اندازه گیری کرده و به سیستم کامپیوتری خودرو منتقل می­کند. سیستم کامپیوتری، با اضافه کردن مقدار بیشتری سوخت، نسبت ترکیب را به حد ایده آل می‌رساند و در صورت اینکه مخلوط سوخت غلیظ باشد، با تنظیم کردن مقدار سوخت ورودی، نسبت ترکیب را به حد ایده آل می‌رساند.

سنسور اکسیژن دوم پایین‌تر از مبدل کاتالیست نصب شده و راندمان عملکرد مبدل را نشان می‌دهد. سیستم OBD برای تشخیص میزان آلاینده‌ها در طی عملکرد موتور طراحی‌شده است. این امر مستلزم وجود قطعاتی است تا عواملی را که امکان افزایش آلاینده‌ها را فراهم می‌کنند، شناسایی کند. سیستم OBD به‌منظور دانستن عملکرد صحیح مبدل کاتالیست و کاهش میزان آلاینده‌های اگزوز توسط آن، میزان اکسیژن گزارش‌شده از سنسورهای قبل و بعد از مبدل را (که به‌صورت ولتاژ است) مورد مقایسه قرار می‌دهد. با مقایسه کردن میزان اکسیژن توسط سیستم OBD در صورت اینکه بین ۲ سنسور اکسیژن (قبل و بعد از مبدل کاتالیستی) تغییر ولتاژی ایجاد نگردد یا تغییرات کم باشد، سیستم OBD تشخیص به عمل کرد نادرست سیستم کاتالیست می‌دهد؛ که در این صورت چراغ نشانگر نقص فنی خودرو روشن خواهد شد.

دانلود فایل “سنسورها و کاربرد آن در صنعت خودرو “