تحلیلی بر بر بازار پلیمرها، قیمت های جدید و روند ملاملات هفتگی

مرجع پلیمر در بازار ایران به نقل از دنیای اقتصاد: سکاندار تغییر قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا برای هفته‌جاری، نرخ جهانی این محصولات بود‌ زیرا میانگین هفتگی بهای نیمایی ارز به‌عنوان دیگر اهرم اثرگذار در تعیین نرخ پایه بدون تقریبا تغییر باقی ماند و قیمت‌های جهانی به‌عنوان تنها بازیگر بازار، برای هفته جاری با ترکیبی از افزایش و کاهش ردپای خود را بر قیمت پایه ۲۳ خردادماه برجای گذاشت. از این‌رو ذهنیت کاهشی اهالی بازار نسبت به قیمت‌های جهانی محقق شد‌ چرا‌که در معاملات هفته گذشته به‌ویژه در بازار پلیمرها حجم معاملات کاهش جدی را به‌ثبت رساند که از مسیر افت محسوس تقاضا قابل رهگیری است. از این‌رو به‌رغم آنکه بهای نفت در بازارهای جهانی صعودی بوده و به قله‌های افزایشی خود از سال ۲۰۱۹ تاکنون رسیده اما هنوز هم در بازارهای جهانی برای محصولات پتروشیمیایی افت قیمت دیده می‌شود، همان‌طور که بخش مواد اولیه پتروشیمیایی نسبت به دو هفته ماقبل با افت نرخ همراه شدند.

قیمت پایه برای پلیمرها کاهشی و عمده شیمیایی‌ها افزایشی اعلام شد

قیمت مبنای دلار برای نرخ پایه هفته جاری به میزان 20 هزار و 326 تومان برآورد شد که مبتنی بر نوسان هفتگی بهای خرید و فروش دلار در سامانه نیما است و در مقایسه با هفته ماقبل تغییری نزدیک به صفر درصد را به ثبت رساند. از این‌رو تنها متغیر اثرگذار بر نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی برای هفته جاری قیمت‌های جهانی است که به دلیل تعطیلات ابتدای هفته ما قبل کاملا ثابت در نظر گرفته شد. بررسی روند قیمتی محصولات پتروشیمیایی در بازارهای جهانی، جهت‌گیری متفاوتی را برای دو گروه پلیمری و شیمیایی نشان می‌دهد، به‌طوری‌که جریان کلی نوسان بهای جهانی محصولات پلیمری کاهشی است در حالی که کلیت معاملات محصولات شیمیایی در بازارهای جهانی در مقایسه با دو هفته ماقبل، رشد نرخ را نشان می‌دهد، از این‌رو ترکیبی از کاهش و افزایش در بهای پایه مواد اولیه پلیمری و شیمیایی بورس‌کالا برای هفته جاری نمایان است؛ آن هم در شرایطی که جریان کلی نرخ پایه پلیمرها حکایت از افت جدی قیمت‌های جهانی برای بخش عمده گروه‌های کالایی دارد و تنها برای تعداد معدودی از این گروه مواد اولیه، به میزان محدودی افزایشی بود‌ به‌طوری‌که گروه پلی‌اتیلن‌ترفتالات گرید بطری و پلی‌وینیل کلرایدها(PVC) بین 2 تا 5 دلار نسبت به قیمت‌های جهانی دو هفته گذشته رشد نرخ را تجربه کردند؛ در‌حالی‌که قیمت جهانی سایر گروه‌های پلیمری یا بدون تغییر مانده یا کاهش محسوسی را تجربه کردند.

پلی‌پروپیلن‌های نساجی و شیمیایی که بیشترین کاهش قیمت پایه در هفته جاری را از آن خود کردند، به میزان 170 دلار به ازای هر تن در بازارهای جهانی افت نرخ داشته و به ترتیب با 37/ 11 و 39/ 10 درصد کاهش قیمت پایه همراه شدند.در بین محصولات شیمیایی اما روند تغییرات قیمت جهانی نسبت به پلیمرها معکوس بود‌ به‌طوری که بخش عمده این محصولات در بازارهای جهانی به نسبت دو هفته ماقبل، با افزایش قیمت همراه شده و تنها 6 گروه از این محصولات افت قیمت جهانی را تجربه کردند. آمونیاک (مایع و گاز) با رشد 45 دلاری در قیمت‌های جهانی، بیشترین افزایش قیمت پایه را تجربه کرده که بیش از 15 درصد برآورد می‌شود. در مقابل استایرن‌مونومر که به میزان 83 دلار در قیمت جهانی خود کاهش داشت، با افت نزدیک به 7 درصدی قیمت پایه برای هفته‌جاری 21 هزار و 653 تومان عرضه خواهد شد.

عقب‌نشینی حجم معاملات پلیمرها

رد پای افت حجم تقاضای وارد شده به تالار فیزیکی بورس‌کالا بازهم حجم معاملات محصولات پتروشیمیایی را تنزل داد. کاهش حجم دادوستدهای هفته گذشته در بازار پلیمرها به‌قدری جدی بود که پس از سه هفته صعود، میزان دادوستدها به بالای 70 هزار تن، در هفته گذشته تنها به میزان 48 هزار و 278 تن از انواع محصولات پلیمری مورد دادوستد قرار گرفت.

این میزان کاهش در حجم معاملات که نزدیک به 37 درصد برآورد می‌شود، از مسیر افت حجم تقاضا قابل رهگیری است‌ چرا‌که تقاضایی که برای هفته گذشته به این بازار وارد شد، با افت 45 درصدی به میزان 60 هزار و 484 تن به ثبت رسید. شاید بتوان عمده‌ترین دلیل نوسان شدید حجم معاملات را مربوط به قیمت‌های پایه هفته گذشته دانست که به‌رغم کاهشی بودن، تغییر یکی از اهرم‌های اصلی کشف نرخ یعنی میانگین هفتگی بهای نیمایی ارز در غیاب تغییرات قیمت‌های جهانی در‌نظر‌گرفته شد.

کاهش قیمت‌های جهانی پلیمرهابی‌توجه به صعود بهای نفت

در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته یعنی 11 ژوئن بهای هر بشکه نفت خام برنت در بازارهای جهانی به 72 دلار و 65 سنت رسید که به میزان 06/ 1 درصد در هفته گذشته افزایش یافت. اگرچه میزان افزایش آن محدود به نظر می‌رسد اما بهای نفت خام با عبور از مرز 70 دلاری، اکنون در قله‌های افزایشی خود از ماه آوریل 2019 تاکنون به سر می‌برد و رشد سالانه 25/ 40 درصدی را نشان می‌دهد. با وجود واکسینه شدن بخش عمده کشورهای جهان و خوش‌بینی به روند کاهش ابتلا به ویروس کرونا در اقصی‌نقاط دنیا، نسبت به رشد تقاضای نفت خوش‌بینی‌هایی دیده می‌شود که با بازگشت اقتصادهای بزرگ دنیا به شرایط عادی، انتظار برای افزایش تقاضا محتمل ارزیابی می‌شود. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای جهانی نفت تا پایان سال 2022، نسبت به قبل از کرونا، بیشتر خواهد شد. تقاضا در سال 2021، 4/ 5 میلیون بشکه در روز افزایش یافته و در سال 2022، 1/ 3 میلیون بشکه در روز نسبت به 2021 فراتر خواهد رفت. در سمت عرضه نیز اوپک‌پلاس موافقت خود را با کاهش تدریجی محدودیت‌های عرضه اعلام کرد که از تقویت مستمر این بازار حکایت دارد. همچنین پیش‌بینی این انجمن نفتی از تقاضای نفت، همچنان ثابت در نظر گرفته شده و افزایش تقاضای روزانه سال جاری را 95/ 5 میلیون بشکه در روز می‌داند. گلدمن‌ساکس اعلام کرد: افزایش واکسیناسیون سبب افزایش رفت ‌و آمد و حمل نقل در آمریکا و اروپا شده است، به‌طوری که براساس برآوردها، تقاضای جهانی نفت در ماه میلادی گذشته یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت و به روزانه ۹۶ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه رسید. گلدمن ساکس انتظار دارد روند بهبود تقاضای نفت همچنان ادامه یابد و در ماه اوت(آگوست) به ۹۹ میلیون بشکه در روز برسد. این بانک همچنین پیش‌بینی کرد پیشرفت کند روند مذاکرات هسته‌ای ایران ممکن است عرضه نفت را محدود نگه دارد و از قیمت‌ها پشتیبانی کند.

نفتا نیز به عنوان مهم‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمی در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به نرخ 619 دلار و 45 سنت به ازای هر تن رسید که روزی بدون نوسان را پشت سر گذاشت. بررسی‌ تکانه‌های قیمت نفتا در بازارهای جهانی نشان از افت محدود 19/ 0درصدی قیمت طی هفته گذشته دارد.

برآوردها نشان می‌دهد که فاصله میان قیمت تمام‌شده محصولات پتروشیمیایی و قیمت معامله آنها در بازارهای جهانی به اندازه‌ای بالاست که حتی با صعود قیمت نفت به بالای 70 دلار، تحرک جدی در نرخ این محصولات در بازار دیده نشد؛ زیرا این گپ(فاصله) قیمتی به اندازه‌ای بالاست که اگرچه می‌توان انتظار رشد قیمت تمام‌شده محصولات پتروشیمیایی را داشت اما بر قیمت معامله که در قله‌های افزایشی خود به سر می‌برد تاثیر چندانی ندارد. خنثی بودن رشد بهای نفت خام بر قیمت جهانی محصولات پتروشیمیایی تا جایی ادامه خواهد یافت که فاصله دو نرخ تمام شده و معامله مواد اولیه پتروشیمیایی، به سطح معقول‌تری برسد تا رشد بهای نفت خام در بازارهای جهانی به عنوان محرکی قدرتمند بتواند سبب تحریک قیمت‌های جهانی این گروه از محصولات شود. به این ترتیب معامله‌گران بازار داخلی محصولات پتروشیمیایی که به رصد دقیق سیگنال‌های مستقیم و غیر مستقیم موثر بر نرخ پایه می‌پردازند، کاهش محدود نرخ پایه هفته گذشته را به اندازه کافی ندانسته و در انتظار واقعی شدن قیمت‌های پایه با منعکس شدن اثر هر دو اهرم اصلی معادله کشف نرخ در کنار یکدیگر، با تقاضای حداقلی در این بازار وارد شده و مجددا استراتژی موکول کردن خرید به هفته جاری را در پیش گرفته‌اند. به این ترتیب شاهد افت جدی حجم معاملات تا سطح 48 هزار تن برای مواد اولیه پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالا بودیم که در نهایت سبب معامله 49 درصد از حجم عرضه‌های هفته گذشته شد. اگرچه ابتدای هفته قبل با دو روز تعطیلی همراه بود، اما برنامه عرضه‌های محصولات پتروشیمیایی به روزهای بعدی موکول شد و حجم عرضه‌های تابلوی بورس کالا نیز در سطح قابل قبولی قرار گرفت، به طوری که طی هفته گذشته به میزان 98 هزار و 22 تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا عرضه شد که به‌رغم افت محدود 5 درصدی نسبت به هفته ماقبل بالاتر از متوسط حجم عرضه‌های سال گذشته به شمار می‌رود. برخلاف سه هفته گذشته که میزان تقاضا بالاتر از حجم عرضه‌ها به ثبت رسید، در هفته گذشته حجم تقاضا به میزان 37هزار تن کمتر از عرضه به ثبت رسید.

معاملات شیمیایی‌ها نیز کاهشی شد

افت داده‌های حیاتی در معاملات مواد اولیه شیمیایی نیز اتفاق افتاد اما به نسبت بازار پلیمرها این میزان کاهش در بین شیمیایی‌های بورس کالا کمتر بود، به طوری که هفته گذشته حجم دادوستدهای محصولات شیمیایی با افت 14 درصدی به میزان 31 هزار و 451 تن به ثبت رسید که کمترین مقدار از هفته منتهی به 24 اردیبهشت تاکنون به‌شمار می‌رود. همچنین این میزان حجم معاملات هفتگی در مقایسه با متوسط دادوستدهای سال گذشته کمتر ارزیابی می‌شود. در این بازار نیز مهم‌ترین دلیل افت حجم معاملات از مسیر کاهش حجم تقاضا قابل رهگیری است‌ چرا‌که در هفته گذشته میزان تقاضایی که برای خرید مواد اولیه شیمیایی به بورس کالا وارد شد با افت بیش از 14‌درصدی همراه بود و 33 هزار و 401 تن به ثبت رسید. این در حالی بود که میزان عرضه این گروه محصولات افزایشی بود. به‌عبارت دقیق‌تر در هفته گذشته 46 هزار و 624 تن محصول شیمیایی در تالار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که در مقایسه با هفته قبل رشد 5/ 3 درصدی داشت و تقابل عرضه و تقاضا سبب شد که 67 درصد از میزان عرضه‌ها به معامله ختم شود.