مرجع پلیمر در بازار ایران: صنعت پلاستیک کشور، از آن دست صنایعی است که این روزها به دلیل نوسانات نرخ ارز، شاهد نوعی رونق در صادرات بوده به گونه‌ای که حجم زیادی از تولید محصولات پلاستیکی داخل به سایر کشورها صادر می‌شود. «حسین دُر»، رییس اتحادیه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی تولیدات محصولات پلاستیکی معتقد است تولید صنف متبوعش نسبت به مدت مشابه سال گذشته تا 25 درصد رشد داشته و میزان صادرات نیز به همین میزان افزایش داشته است.
به گفته او به دلیل گران شدن نرخ ارز قیمت این محصولات در بازار داخل بین ۳ تا ۴ برابر بالا رفته که همین موضوع باعث کاهش میزان تقاضای خانگی برای این محصولات نسبت به سال گذشته شده است. بر اساس این گزارش؛ در حالی که گفته می‌شود حدود ۹۰ درصد مواد اولیه محصولات پلاستیکی از داخل کشور تامین می‌شود و احتیاجی به کالاهای وارداتی نیست و تنها ۱۰درصد از کالاهای مصرفی در حوزه پتروشیمی وارد کشور می‌شود و تولید آن در داخل به‌صرفه نیست، چرا باید این محصولات تحت تاثیر گرانی و ارزانی نرخ ارز قرار گیرد و به یک‌باره با رشد سه تا چهار برابری مواجه شود؟
کلیه دستگاه‌های نایلون و نایلکس ایرانی است
«حسین در» در ادامه سخنان خود به چرایی افزایش 3 تا 4 برابری قیمت نایلون و نایلکس اشاره کرد و گفت: «این موضوع به گران شدن مواد اولیه برمی‌گردد زیرا این مواد بر اساس ۹۵ درصد قیمت فوب خلیج فارس و ضرب آن در قیمت روز ارز نیمایی محاسبه می‌شود و با توجه به افزایش سه برابری نرخ دلار از سال گذشته تاکنون قیمت این مواد نیز رشد داشته است.
این مقام مسئول در اتحادیه صنایع پایین دستی پتروشیمی در ادامه افزود: « در بخش تولیدات نایلون‌های فریزر و کیسه‌های زباله کلیه دستگاه‌ها ایرانی است، وارداتی انجام نشده و پیچیدگی فناوری در بخش ماشین‌آلات این محصولات وجود ندارد اما در بخش‌های دیگر این صنعت تامین ماشین‌آلات با مشکل روبرو شده به گونه‌ای که طی دو سال گذشته ماشین‌آلات به ندرت وارد شده و به‌طور منظم واردات نداشته‌ایم.»
ارز نیمایی محصولات پلاستیکی را گران کرد
رییس اتحادیه صنایع پایین دستی و پتروشیمی در ادامه با تاکید بر اینکه هزینه‌ها و میزان تولیدات بالا رفته است، گفت: «همین موضوع باعث شده تا میزان تقاضای خانوارها کم شود اما در مقابل میزان صادرات این محصولات به کشورهای دیگر رشد داشته است و میزان تولیدات این محصولات نیز در این مدت بین ۲۰ تا ۲۵ درصد رشد داشته است.»
او گفت: «دلیل اصلی که باعث شد صنعت پلاستیک کشور قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش دهد این بود که طی اردیبهشت ۹۹ تا شهریورماه قیمت ارز نیمایی بالغ بر پنجاه درصد افزایش داشت و به قیمت بیست و یک هزار تومان رسید که مبنای قیمت پایه مواد اولیه پتروشیمی‌ها قرار گرفت.»
رییس کمیته انرژی اتاق تعاون ایران ادامه داد: «با توجه به کمبود ارز در داخل کشور واردات محصولات پلاستیکی به کشور تقریبا به صفر رسیده و عملا وارداتی در این حوزه صورت نمی‌گیرد اما در مقابل صادرات این محصولات رونق گرفته و در حال حاضر به ۶۰ کشور دنیا صادرات پلاستیک انجام می‌شود.»
از او پرسیدم چرا با وجود اینکه حدود ۹۰ درصد مواد اولیه این محصولات را شرکت‌های پتروشیمی ایران و در داخل کشور تامین می‌کنند باز هم قیمت‌ها را با دلار محاسبه می‌کنید؟ که در پاسخ به این پرسش گفت: «فرمول قیمت‌گذاری بر اساس دستورالعمل ستاد تنظیم بازار در سال ۱۳۹۲ تعیین شده که میزان سود و قیمت‌ها اینگونه محاسبه شود و قیمت مواد اولیه در بازار بورس نهایی می‌شود.»
این عضو اتحادیه صنایع پایین‌دستی در ادامه افزود: «تقریبا ۳۲ درصد بازار عراق، ۷۴ درصد بازار افغانستان، ۲۰ درصد بازار آذربایجان و ترکمنستان، ترکیه و ارمنستان از محصولات پلاستیک ساخت ایران است ضمن آنکه به کشورهای قرقیزستان، عمان و کویت نیز صادرات پلاستیک صورت می‌گیرد.»
«حسین در» میزان صادرات این محصولات را در سال ۱۳۹۴ بر اساس آمار وزارت صمت حدود ۳.۱ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: «پس از سال ۱۳۹۴ میزان صادرات محصولات پایین دستی پتروشیمی به روزرسانی نشد اما برآوردهای ما حاکی از آن است که این میزان افزایش یافته و به رقمی حدود ۳.۸ میلیارد دلار رسیده است.»
چرا محصولات پلاستیکی با نرخ ارز محاسبه می‌شود؟
برآیند سخنان حسین در و البته قیمتی که در بازار وجود دارد، کاهش استقبال و کشش مردم به صمت محصولات پلاستیکی است. اما در واقع این محصولات از معدود کالاهایی است که به سایر بازارهای دیگر نیز مرتبط هستند و هر تغییری در قیمت آنها بر روی بازارهای دیگر نیز اثر خواهد گذاشت.
قیمت نایلون و پلاستیک از سال گذشته تاکنون نوسانات زیادی پشت سر گذاشته و هر روز شاهد افزایش قیمت این کالاها هستیم تاجایی‌که گرانی ظروف یک‌بار مصرف باعث نارضایتی اصناف شده است. در بین اصناف مختلف، لبنیات‌فروشان بیش از همه از گرانی ظروف یک‌بار مصرف متضرر شده‌اند، زیرا محصولاتی مانند شیر، ماست، پنیر، کشک و… در این ظروف عرضه می‌شوند. فعالان این صنف معتقدند؛ بزرگ‌ترین مشکل‌شان نبود نظارت مناسب بر پتروشیمی‌هاست زیرا عملکرد نه چندان مشخص پتروشیمی‌ها باعث شده تا بازار پلاستیک در داخل دچار نوسان همیشگی باشد و قیمت‌ها هر روز روندی افزایشی داشته باشند.
آنها دلیل اصلی گرانی پلاستیک و نایلون در کشور را عملکرد پتروشیمی‌ها عنوان می‌کنند. این در حالی است که هدف از تاسیس پتروشیمی‌ها این بوده که به کمک صنعت و اشتغال کشور بیایند ولی درحال‌حاضر، این پتروشیمی‌ها هستند که سوددهی بالایی دارند و صنایع پایین دستی آنها برای تامین مواد اولیه با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند. گفتنی است؛ در سال ۱۳۹۷ نیز این داستان تکرار شده بود و قیمت پلاستیک تا ۴ برابر رشد داشت. در آن سال نیز پتروشیمی‌ها مواد اولیه را به صورت قطره‌چکانی به تولیدکنندگان می‌دادند و همین باعث گرانی این محصولات در بازار شده بود و در این سال از سفره‌های معمولی و یک بار مصرف گرفته تا لوازم‌التحریر و تراش و پاک کن و حتی جلد دفتر و کتاب قیمت‌شان تا ۴ برابر بالا رفت.
منبع: تجارت نیوز
