رشد قیمت‌ها در بازار پلیمرها نگاه به افق دارد

مرجع پلیمر در بازار ایران: استمرار رشد قیمت‌های پایه در بورس کالا با اهرم نوسان بهای ارز مشکلات عدیده‌ای را برای تولیدکنندگان محصولات پلیمری به‌وجود آورده است. برخی از واحدهای تولیدی که امکان تطبیق خرید و فروش خود را با نرخ‌های روز دارند، سعی می‌کنند فشار ناشی از رشد قیمت‌ها را به محصول نهایی و سرانجام مصرف‌کننده نهایی منتقل کنند تا بتوانند بقای واحد خود را تضمین کنند. اما برخی دیگر از تولیدکنندگان که نه‌تنها مواد اولیه خود را نیز با رشد قیمت خریداری می‌کنند بلکه محصول نهایی خود را با قراردادهای بلندمدت به فروش می‌رسانند. در خطر تعطیلی قرار می‌گیرند.

«دنیای‌اقتصاد» برای بررسی این مسائل به گفت‌وگو با علیرضا ترک، عضو هیات‌مدیره انجمن ملی پلیمر ایران پرداخته است.

باتوجه به رشد مستمر قیمت‌های پایه در هفته‌های اخیر، در کنار رقابت‌های قیمتی که در بازار برخی محصولات پلیمری بورس‌کالا وجود دارد، وضعیت کلی پلیمرها را چطور ارزیابی می‌کنید؟

تداوم افزایش قیمت‌ها در تمام بازارهای کالایی نکوهیده است‌ زیرا تولید و صادرات محصولات را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اما در این بین واحدهایی که فروش آنها تحت قراردادهای بلندمدت انجام می‌شود بیشترین آسیب را خواهند دید زیرا امکان همسو شدن با جریان افزایشی قیمت‌ها را نداشته در حالی‌که مواد اولیه مورد‌نیاز تولیدات خود را با بهای بیشتری خریداری می‌کنند، از این‌رو نه‌تنها حاشیه سود برخی از واحدها افت محسوسی را تجربه کرده بلکه برخی از آنها نیز حتی وارد زیان شده‌اند.  ریشه همه این مشکلاتی که امروز بازار با آن دست به گریبان شده تکانه‌های افزایشی بی‌سابقه ارز است و تا زمانی که بانک مرکزی نتواند بهای ارز را به‌صورت صحیحی مدیریت و کنترل کند، بدیهی است که شرایط به همین روال ادامه می‌یابد. اینکه راهکار جایگزین چه باشد، مساله اصلی است و امروز تعابیر گوناگونی مبنی بر به‌شماره افتادن نفس تولیدکنندگان و تعطیلی واحدهای تولیدی مطرح است. اما چیزی که در حال‌حاضر برای عموم تولیدکننده‌ها آزاردهنده است، رشد شتابان قیمت‌هاست و لازم است که این رشد ملایم‌تر اتفاق بیفتد تا تولیدکننده بتواند خود را با این تغییرات تطبیق دهد. در حال‌حاضر این تکانه‌های قیمتی بسیار شدید است. تاکنون پیشنهادهای گوناگونی مطرح شده و انجمن ملی پلیمر ایران نیز معتقد است که اگر بهای جهانی و نرخ ارز نیمایی به‌صورت میانگین یک ماهه لحاظ شود، از این طریق چه زمان رشد قیمت‌ها و چه زمان افت آنها، شیب تغییرات قیمتی کاهش می‌یابد و شوک کمتری به بازار مواد اولیه وارد خواهد شد. به‌نظر می‌رسد تا زمانی‌که بهای ارز اینگونه نوسان می‌کند، این راهکار می‌تواند تاحدودی موثر باشد.

اوضاع بازار آزاد محصولات پلیمری از لحاظ قیمتی و حجم تقاضا چگونه است؟

بازار آزاد مسیر خود را در حالی طی می‌کند که واکنش‌های آن نسبت به بورس‌کالا بسیار سریع‌تر است. به عبارت دقیق‌تر هنگامی که بهای ارز در یک روز افزایش می‌یابد، قیمت‌ها در زمان کمتری خود را با این نوسان ارز تطبیق می‌دهند، درحالی‌که بورس‌کالا باید تا هفته بعدی در انتظار اعلام نرخ‌های پایه باشد تا این نوسان ارزی در آن لحاظ شود. البته برخی از جهت‌دهی‌های بازار آزاد مربوط به رقابت‌های قیمتی است که در بورس‌کالا اتفاق می‌افتد. وزارت صمت در پرونده کنترل رقابت قیمتی مربوط به(PVC) موفق عمل کرد. اگر رویکرد مدیریتی را به بازار سایر محصولاتی که رقابت‌های بالای قیمتی در دادوستد آنها وجود دارد، تعمیم دهد شاید بتواند بخش زیادی از آن را کاهش دهد و آرامش را از این جهت بر بازار این محصولات حاکم کند. جو آرام معاملاتی در بورس کالا یقینا اثر خود را بر بازار آزاد منعکس خواهد کرد زیرا می‌توان گفت که بازار تابعی از اتفاقاتی است که در بورس‌کالا رخ می‌دهد.  روند تولیدی برخی از محصولات اینگونه است که در صورت خرید مواد‌اولیه با قیمت بالاتر امکان رشد قیمت محصول نهایی وجود دارد. بر این اساس واحدهای تولیدی که لازم است سفارشات خود را تحویل دهند و یا آنها که به قیمت روز خرید و فروش خود را انجام می‌دهند، تا حدود زیادی سعی دارند یا بهتر بگوییم مجبور هستند که برای ادامه حیات، خود را با قیمت‌های جدید تطبیق دهند. در این چرخه مصرف‌کننده نهایی هر‌بار با قیمت بالاتری مواجه شده و چالش‌های زیادی را تجربه خواهد کرد.