مرجع پلیمر در بازار ایران: سال ۱۳۹۵ خبر تولید رگ مصنوعی هوشمند با قابلیت ضد انعقاد خون در ایران در صدر اخبار قرار گرفت؛ به‌طوری‌که با تلفیق آلژینات و پلی یورتان نوعی رگ مصنوعی تولید شد که در مقایسه با پروتزهای معمول خواص مکانیکی بسیار مطلوب‌تری دارد، زیست تخریبپذیری آن بسیار قابل قبول است و از طرفی ویژگی ضدانعقاد هم دارد و خون در آن لخته نخواهد شد.
رگ مصنوعی پلیمری
این طرح که ۶ سال زمان برای تولید آن صرف شد با تهیه زیست موادی بر پایه دو پلیمر انجام شد. یکی از این پلیمرها آلژینات است که از جلبک‌های قهوه‌ای به‌دست می‌آید و پلیمر دوم پلی یورتان است. تلفیقی از این دو پلیمر به زیست ماده‌ای منتج می‌شود که توأمان خواص مکانیکی و زیستی مطلوبی دارد.
سال ۱۳۹۵ خبر تولید رگ مصنوعی هوشمند با قابلیت ضد انعقاد خون در ایران در صدر اخبار قرار گرفت؛ به‌طوری‌که با تلفیق آلژینات و پلی یورتان نوعی رگ مصنوعی تولید شد که در مقایسه با پروتزهای معمول خواص مکانیکی بسیار مطلوب‌تری دارد
مبنای پروژه مهندسی بافت و تهیه رگ‌های مصنوعی از مهندسی بافت است. رگ‌های پروتزی که در جراحی‌ها استفاده می‌شوند بر پایه سه پلیمر هستند: تفلون، پلییورتانها و پلیمرهای پایه استری. تفلون چسبندگی ندارد؛ بنابراین هیچ‌یک از سلول‌های خون روی آن نمی‌چسبند و می‌تواند گزینه مناسبی باشد. پلی یورتان‌ها از دیرباز در حوزه رگ و قلب و عروق استفاده می‌شدند.
سومین دسته نیز پلیمرهای پایه استری هستند و PET معروف‌ترین آن‌هاست. مشکل اصلی پروتزها این است که زیست تخریب‌پذیر نیستند.
لخته‌شدن خون
مهم‌ترین تفاوت بین یک محصول پروتز و یک محصول مهندسی بافت همین است، پروتز تا پایان عمر در بدن باقی می‌ماند. اکثر پروتزهای کنونی نیز قابلیت لخته‌شدن خون را همراه دارند و یک محدودیت بزرگ این است. بنابراین معمولاً رگ‌های پروتزی قطر بالای ۵-۶ میلیمتر دارند و به واسطه فشار ناشی از جریان خون، خون در آنها لخته نمی‌شود. در واقع اگر خون به صورت استاتیک بر روی این پروتزها قرار بگیرد، خیلی سریع لخته می‌شود.
از طرفی پروتزها هزینه‌های بالایی دارند. شرکت‌های اندکی تولیدکننده این محصول هستند و تولید آن انحصاری است. شرکت‌های تولیدی پروتز رگ آمریکایی هستند. قیمت یک پروتز با ابعاد یک متر و قطر ۶ میلیمتر از ۲۰۰-۱۰۰۰ دلار است که برای یک بیمار هزینه بالایی است و باید بدانیم این هزینه جدا از سایر هزینه‌های جراحی است. هدف از تولید رگ مصنوعی جایگزینی مواد نفتی با مواد طبیعی و در عین حال داشتن خواص مکانیکی مطلوب بود. گزینه اول پلییورتانها بودند؛ اما مشکل اصلی آنها این است که از مواد نفتی تهیه می‌شوند.
از زمان آغاز تولید رگ مصنوعی توسط دانشمندان ایرانی روی خواص مکانیکی به‌خوبی مانور داده شد و سپس با آغاز کار در پژوهشگاه رویان بر قسمت‌های زیستی تمرکز صورت گرفت؛ طبق آخرین تحقیقات در مقایسه با پروتزهای معمول خواص مکانیکی بسیار مطلوبتر است و زیست تخریبپذیری بسیار قابل قبولی دارد و از طرفی ویژگی ضد انعقاد هم دارد و خون در آن لخته نخواهد شد که این مورد بسیار مهمی است.
دانشگاه آزاد اسلامی پیشگام در تولید رگ مصنوعی
تیر ۹۸ بود که اعلام شد نسل جدیدی از رگ‌های مصنوعی با بهره‌گیری از مواد بیونانوکامپوزیتی و نانوذرات در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر تولید شد.
تولید رگ‌های مصنوعی نانوکامپوزیتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر در مدت ۹ ماه و با هزینه‌ای معادل ۹۰ میلیون ریال زیر نظر سیدعلی افتخاری عضو هیئت علمی گروه مهندسی پزشکی این واحد دانشگاهی تولید و آماده بهره‌برداری شده است.
از زمان آغاز تولید رگ مصنوعی توسط دانشمندان ایرانی روی خواص مکانیکی به‌خوبی مانور داده شد و سپس با آغاز کار در پژوهشگاه رویان بر قسمت‌های زیستی تمرکز صورت گرفت که طبق آخرین تحقیقات در مقایسه با پروتزهای معمول خواص مکانیکی بسیار مطلوبتر است
طراح و سازنده رگ‌های خونی نانوکامپوزیتی در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا با تشریح دستاورد پژوهشگران در حوزه مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر می‌گوید: «رگ‌های خونی در عملکرد جریان خون از قلب به سمت اندام‌های بدن نقش اساسی دارند.»
متین کرباسیان اضافه می‌کند: «با تخریب رگ‌ها در اثر حوادث یا بیماری‌ها، پزشکان مجبورند از بدن بیمار، رگی را جدا کرده و به محل آسیب‌دیده پیوند بزنند که این عمل جراحی سخت و پیچیده به لحاظ محدودبودن رگ‌های مناسب پیوند در بدن انسان با مشکلات زیادی روبه‌روست.»
وی می‌افزاید: «با تولید رگ مصنوعی پلیمری که برای نخستین‌بار به روش نانوکامپوزیتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر ساخته‌شده، پزشکان قادر خواهند بود، رگ‌های خونی مصنوعی در اندازه موردنظر خود را براساس خواص مکانیکی و بیوشیمیایی آن در قسمت‌های مختلف بدن جایگزین کنند.»
خواص فیزیکی و مکانیکی رگ‌های مصنوعی چیست؟
طراح و سازنده رگ‌های خونی نانوکامپوزیتی، تنوع ساختاری رگ‌های مصنوعی تولیدشده را تشریح و تبیین می‌کند: «به‌کارگیری این نوع رگ مصنوعی می‌تواند در صورت وجود سلول‌های سرطانی در بیمار به‌دلیل مواد مگنتی به‌کار رفته در ساختار این نوع رگ‌ها به روش هایپر ترمیا آن را دفع کند.»
وی گفت: «براساس نتایج آزمایشگاهی، خواص مکانیکی این نوع رگ‌ها از جهت کشش طولی و عرضی از رگ‌های طبیعی بدن انسان مناسب‌تر است.»
منبع: آنا
