مرجع پلیمر در بازار ایران: هر ساله میلیون‌ها تُن پلاستیک که از مسیر رودخانه‌ها وارد اقیانوس‌ها می‌شوند، دریاها را آلوده، زباله‌ها را روانه سواحل و حیات‌وحش را به طور جدی تهدید می‌کنند. تجزیه پلاستیک‌ها قرن‌ها زمان می‌برد و پلاستیک‌هایی که به آب‌ها ریخته می‌شوند در اعماق دریاها باقی نمی‌مانند بلکه راه خود را برای بازگشت و ایجاد دردسر برای ما پیدا می‌کنند.
تقریبا یک میلیون کفش و بیش از ۳۷۰ هزار مسواک در میان بیش از ۴۰۰ میلیون قطعه پلاستیکی بوده که اخیرا به گروهی از جزایر دورافتاده اقیانوس هند راه یافته‌اند. تکه‌های بزرگ پلاستیک در داخل معده جانوران دریایی مختلف از نهنگ‌ها گرفته تا پرندگان دریایی یافت شده و میکروپلاستیک‌هایی که ماهی‌ها و دیگر موجودات دریایی می‌بلعند، وارد چرخه غذایی می‌شوند.
همین پلاستیک‌ها حتی وارد بدن انسان‌ها نیز می‌شوند. یک مطالعه اخیرا نشان داده که در سراسر جهان همه انسان‌ها به طور میانگین هفته‌ای پنج گرم پلاستیک می‌بلعند، هر چند منشا تمام این پلاستیک‌ها اقیانوس‌ها نیست.
رودخانه‌ها یا بزرگراه‌های پلاستیکی
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ میلادی نشان داد که حدود ۹۰ درصد از تمام پلاستیک‌هایی که روانه اقیانوس‌ها می‌شوند، تنها از طریق ۱۰ رودخانه به آن‌ها راه پیدا می‌کنند. از این ۱۰ رودخانه، هشت رودخانه در آسیا قرار داشته و دو رودخانه نیز متعلق به قاره آفریقا است.
همه این رودخانه‌ها از مناطق پرجمعیتی می‌گذرند که سیستم درست مدیریت و جمع‌آوری پسماند نداشته و این بدان معناست که زباله‌های این مناطق راهی رودخانه‌ها می‌شوند. محققان نتیجه گرفته‌اند هر چه زباله بیشتری در ناحیه حوضه‌های آبریز وجود داشته باشد که به درستی مدیریت نشود، در نهایت پلاستیک بیشتری وارد رودخانه‌ها شده و راه خود را به دریاها پیدا می‌کنند.
با این حال نباید فراموش کرد که پلاستیک‌ها روانه تمامی رودخانه‌های سراسر جهان می‌شوند اگرچه ممکن است مقدار آن در برخی مناطق کمتر باشد.
“تیمز ۲۱” نام گروهی است که برنامه‌های پاکسازی رودخانه تیمز انگلیس را سازماندهی کرده و به مردم در مورد آلوده نکردن این رودخانه آموزش می‌دهد. اعضای این گروه اعلام کرده‌اند که با آموزش‌ها به تازگی دریافته‌اند میزان کیسه‌های پلاستیکی و بطری‌هایی که در این رودخانه پیدا می‌کنند، کاهش یافته است.
ماموریت در اولویت این گروه اکنون کاهش دستمال توالت‌هایی است که از طریق توالت‌ها وارد مجراهای فاضلاب شده و پس از بارندگی‌های سنگین به رودخانه‌ها راه می‌یابند. این دستمال‌ها می‌توانند روانه سواحل شده و فرشی از زباله را در آن‌ها بگسترانند.
نکته مهم آن که تنها برخی از این زباله‌ها راهی سواحل شده و قابل جمع‌آوری هستند، بسیاری از آن‌ها به قطعات بسیار ریز تجزیه و به میکروپلاستیک‌ها تبدیل می‌شوند. این میکروپلاستیک‌ها نیز به آب‌های اقیانوسی راه یافته و مشکلات عدیده‌ای پدید می‌آورند.
گروه تیمز ۲۱، تنها ظرف دو ساعت در ماه میلادی مارس ۲۳ هزار قطعه دستمال توالت را از حاشیه رودخانه تیمز جمع‌آوری کردند که این میزان برای پر کردن ۴۷۳ کیسه بزرگ زباله کافی است.
منابع گوناگون پلاستیک‌ها: لاستیک‌های اتومبیل‌ها، پوشاک و لوازم آرایشی
پلاستیک‌ها آن قدر در همه جای زندگی ما حضور دارند که منابع آلودگی پلاستیکی بی‌شمارند.
بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ میلادی رودخانه “هادسن” در شرق ایالات متحده روزانه ۳۰۰ میلیون الیاف پوشاک را وارد اقیانوس اطلس می‌کند. حدود نیمی از این الیاف، پلاستیکی بوده و زمانی که لباس‌ها در ماشین‌های لباسشویی شسته می‌شوند، وارد شبکه آب‌ها می‌شوند. لباس‌ها هم‌چنین می‌توانند الیاف پلاستیکی را در هوا پراکنده کنند.
لاستیک‌های اتومبیل‌ها و پسماندهای پلاستیکی در سایت‌های دفن زباله نیز در نهایت راه خود را به آب‌های دریاها و اقیانوس‌ها پیدا می‌کنند.
کودهای ساخته شده از لجن فاضلاب‌ها که محصول فرعی تصفیه فاضلاب‌ها هستند، منبعی دیگر به شمار می‌روند. این لجن‌ها می‌توانند حاوی میکرو الیاف‌های لباس‌ها و دیگر پلاستیک‌های شسته شده به فاضلاب‌ها باشند. هنگامی که این کودها خشک می‌شوند، برخی پلاستیک‌ها ممکن است توسط باد از روی زمین بلند شده یا به سمت رودخانه‌ها برده شوند.
میکرومهره‌هایی (میکروبید یا ذرات پلاستیک جامد بسیار ریز) که به خمیردندان‌ها، اسکراب‌های بدن، صابون‌ها و لوازم آرایشی افزوده می‌شوند نیز وجود دارند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ میلادی حاکی از ورود روزانه هشت تریلیون میکروبید به زیستگاه‌های آبی ایالات متحده بود. پس از این مطالعه استفاده از میکرومهره‌ها در برخی از محصولات کشورهایی از جمله آمریکا و انگلیس ممنوع شد.
صنایع حمل و نقل و ماهیگیری نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. در سال ۲۰۱۸ میلادی محققان دریافتند از لحاظ وزنی تقریبا نیمی از پلاستیک‌های موجود در زباله‌دان بزرگ اقیانوس آرام، منطقه‌ای حیرت انگیز از سطل زباله‌ای شناور در آب‌ها که سه برابر کشور فرانسه وسعت دارد را تورهای ماهیگیری تشکیل داده‌اند.
از سوی دیگر میکروپلاستیک‌ها تا ۹۴ درصد از ۱.۸ تریلیون تخمین زده شده تکه‌های ریز شناور در دریاها را تشکیل می‌دهند.
به دنبال چاره‌ای برای حل معضل پلاستیک‌های اقیانوسی
پروفسور “ریچارد لمپیت” از مرکز ملی اقیانوس شناسی در انگلیس اظهار داشته که پیشرفت‌های تکنولوژیکی می‌تواند از روش‌های مختلف مانند نصب فیلترهای کارآمدتر در ماشین‌های شست‌وشو برای گرفتن میکروفیبرها و آسیب رساندن کمتر صنعت از طریق پلاستیک‌ها، به حل معضل آلودگی‌های آب‌ها کمک کند.
به اعتقاد لمپیت اگرچه تحقیق در مورد راه‌حل‌های این معضل مهم است اما درک دقیق‌تر از این که دقیقا چگونه پلاستیک‌ها به اقیانوس‌ها منتقل می‌شوند، چگونه تجزیه شده و چه آسیب‌هایی وارد می‌کنند، حیاتی‌تر است.
در حال حاضر عدم اطمینان قابل توجه در مورد میزان آلودگی‌های پلاستیکی که هر یک از این منابع به آب‌ها وارد می‌کنند، وجود دارد.
بنا بر گزارش سی‌ان‌ان، در حال حاضر پرسش‌های بسیار مهمی در زمینه آلودگی‌های پلاستیکی در آب‌های اقیانوسی در برابر بشر وجود دارد که از آن جمله می‌توان به چقدر پلاستیک در آب‌ها وجود دارد؟، این پلاسیتک‌ها چگونه به آب‌ها وارد شده‌اند؟، در مسیر خود به دریاها چه تغییراتی داشته‌اند؟ و با غلظت‌هایی که این آلودگی‌ها یافته‌اند، چه آسیب‌هایی وارد می‌کنند؟، اشاره کرد.
منبع: ایسنا
