مرجع پلیمر در بازار ایران: پس از پایان سال گذشته میلادی که بازار نفت خام در آن فاقد ثبات بود، شاهد رشد مصرف انرژی های تجدیدپذیر، توسعه ناوگان خودروهای برقی و اختلاف نظر بر سر زمان اوج تقاضای طلای سیاه همراه با رکود بر بازار انرژی بودیم. اما غول های نفتی برای تداوم حضور در بازار تلاش می کنند تا بازارهایی جدید بیابند. در این میان، صنعت پتروشیمی یک گزینه در دسترس محسوب می شود. محصولات پتروشیمی از بازاری در حال رشد و سودآور برخوردارند. در سراسر دنیا، مصرف این محصولات رو به افزایش است. اما آیا این مدل تجاری جدید، همیشگی خواهد بود؟
با توسعه روش های خرید برخط در کشور چین، تقاضای زیادی برای پلاستیک های مورد استفاده در بسته بندی کالاها وجود دارد. در سایر کشورهای در حال توسعه نیز شرایط کم و بیش مشابه است. حتی در ساخت گزینه های جایگزین سبز نظیر خودروهای برقی، پلاستیک استفاده می شود.
براساس گزارش منتشر شده توسط موسسه مشاوره مدیریت مکنزی، رشد سالانه مصرف نفت در واحدهای پتروشیمی در افق سال 2050 میلادی 1.4 درصد خواهد بود. این پیش بینی به معنای افزایش 60 درصدی تقاضای نفت در این دوره خواهد بود. در مقابل، تقاضای نفت خودروهای شخصی تا سال 2025 میلادی، با ثبات و حتی کاهش روبرو خواهد شد.
غول های نفتی نیازمند منابع مالی هنگفت و در عین حال، در مدت زمانی کوتاه هستند. شرکت اکسون موبیل در سه سال اخیر، به دلیل دارا بودن سهام پروژه های نفت ماسه ای کانادا، با ضرر مالی روبرو شده است. این شرکت چندی پیش به سهامداران خود اعلام نمود 20 میلیارد دلار در پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و سایر پروژه های قرار گرفته در محدوده خلیج مکزیک، سرمایه گذاری می کند.
افزایش رقابت غول‌های نفتی
کارشناسان معتقدند رقابت برای تصاحب پروژه های پتروشیمی در سال های فرارو، تنگاتنگ تر و گسترده تر خواهد شد. استفاده از گاز ارزان قیمت شیل برای تولید محصولات پتروشیمی، یکی از گزینه های پرطرفدار کنونی است.
انجمن پتروشیمی آمریکا پیش بینی نموده با راه اندازی طرح های پتروشیمی در حال توسعه این کشور در افق سال 2025 میلادی، بیش از 100 هزار شغل دایمی به وجود می آید. پرداخت 2.9 میلیارد دلار مالیات فدرال و محلی، از دیگر مزایای این بخش خواهد بود.
از سوی دیگر، تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در کانادا، خواهان تغییر سیاست های دولت با هدف حمایت از سرمایه گذاری های جدید در این حوزه هستند. آنها معتقدند بازار محصولات پتروشیمی در کشورشان و اکثر مناطق دنیا در حال رشد است. آنها اعلام کرده اند، در کنار بازار بزرگ ایالات متحده، تولیدکنندگان کانادایی نیز می توانند در بازار کنونی از سودآوری چشمگیری برخوردار شوند.
در کنفرانس صنعت پتروشیمی آسیا که در ماه گذشته در سنگاپور برپا شد، کارشناسان اعلام کردند علاوه بر ایالات متحده، در کشورهای آسیایی به ویژه چین و هند، ده ها پروژه جدید تولید محصولات پتروشیمی در مراحل مختلف توسعه قرار دارند.
هندی ها تلاش می کنند تا چند طرح بزرگ پتروشیمی را در جامناگار و با ظرفیت 1.5 میلیون تن در سال در ماه های آینده راه اندازی کنند. این طرح ها در سواحل غربی هند قرار داشته و خوراک اتان آنها از ایالات متحده وارد خواهد شد. چینی ها نیز ساخت هفت پتروپالایشگاه عظیم را در دست اجرا دارند.
اما در خاورمیانه، توسعه صنعت پتروشیمی با افت و خیزهای فراوانی روبرو است. شرکت آرامکوی عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت دنیا با مشارکت غول آمریکایی دوچمیکال در نظر دارد تا مجتمع عظیم صادارا را در نزدیکی جبیل راه اندازی کند. این پروژه بزرگ در آستانه افتتاح قرار دارد. همچنین این دو شرکت در نظر دارند تا دو مجتمع پتروشیمی جدید دیگر را در این شبه جزیره اجرا کنند.
در سفر بهار امسال دونالد ترامپ به عربستان سعودی، شرکت دوچمیکال اعلام کرد، ساخت یک واحد پتروشیمی برای تولید پلیمرهای دارای پایه آکریلیک را جهت پوشش دهی به زودی آغاز خواهد کرد.
ریسک های موجود برای توسعه صنعت پتروشیمی
در سایر مناطق دنیا نیز شاهد مسابقه ای پرشتاب برای توسعه صنعت پتروشیمی هستیم، هرچند این راهبرد دارای ریسک های گسترده ای است. دنیای ما در آستانه دوره اوج تقاضای نفت قرار دارد و بسیاری از کشورهایی که تلاش می کنند مصرف نفت خود را کاهش دهند، در مسیر کاهش استفاده از پلاستیک ها گام برمی دارند.
پلاستیک ها به بزرگترین عامل آلوده کننده دنیای امروز تبدیل شده اند و تصویب مقررات محدودکننده مصرف آنها به یک چالش نوظهور و پیش بینی نشده برای این صنعت تبدیل گردیده است.
در اجلاس اقتصاد جهانی اعلام شد، سالانه 8 میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس ها می شود. براساس گزارش مکنزی، هم اکنون بیش از 150 میلیون تن پلاستیک در اقیانوس های دنیای ما، شناور است. بدین ترتیب در صورت تداوم شرایط اسفبار کنونی، در سال 2025 میلادی، به ازای هر سه کیلوگرم ماهی در این اقیانوس ها، یک کیلوگرم پلاستیک وجود خواهد داشت. همچنین در سال 2050 میلادی، مقدار پسماندهای پلاستیکی از ماهی ها فراتر خواهد رفت.
هم اکنون در شهرهایی نظیر سان فرانسیسکو و لس آنجلس، شاهد اجرای قوانین ممنوعیت مصرف کیسه های پلاستیکی هستیم. قوانین سختگیرانه تری نیز در این بخش در راه است. چرا که دولت ها، بیش از گذشته به عمق فاجعه زیست محیطی پدید آمده، آگاه شده اند.
در سراسر دنیا، شاهد توسعه روش های بازیافت پلاستیک ها هستیم. این عامل نیز بر کاهش تقاضای محصولات پتروشیمی تاثیرگذار خواهد بود. موسسه مکنزی اعلام نموده با فراگیر شدن روش های بازیافت پلاستیک ها، مصرف نفت در واحدهای پتروشیمی تا 25 درصد کاهش خواهد یافت. بی تردید، این خبری ناگوار برای آرزوهای دور و دراز غول های نفتی خواهد بود.
منبع: عصر نفت
