افزایش اخیر بهای ارز باعث افزایش قیمت در همه بازارهای کالایی شده و طبیعتا بازار محصولات پتروشیمی هم از این افزایش بی‌نصیب نمانده و با آن هماهنگ شده است. همان‌طور که شاهد بودیم، روز یکشنبه هفته گذشته یعنی روز تعیین قیمت محصولات پلیمری توسط شرکت ملی پتروشیمی قیمت‌های پایه با افزایش نرخ دلار همراه شدند و شاهد افزایش دسته جمعی بیشتر گریدها در این بازار بودیم. ناگفته نماند که برخی از محصولات همچون گروه pvc، SBRها با کاهش قیمت همراه بودند که البته دلیل آن برای PVC کاهش مصرف فصلی این محصول و برای SBRها افزایش زیاد عرضه این محصول طی هفته‌های ماقبل و قرار داشتن قیمت این کالای استراتژیک در سقف قیمتی خود بود که به معکوس شدن روند قیمت‌ها و بازگشت از سقف منجر شد. در کنار این موضوع نباید از افزایش بهای نفت و نفتا غافل بمانیم. این عامل هم تاثیر خود را هر چند کم بر بازار محصولات پلیمری گذاشته که باعث تقویت روند قیمتی خواهد شد. البته روز گذشته بهای نفتا در بازارهای جهانی دوباره کاهشی بود اما انتظار می‌رود به دلیل رشدبهای نفت در آخرین روز معاملاتی هفته بار دیگر و از روز دوشنبه شاهد افزایش قیمت نفتا باشیم که می‌تواند باعث تقویت مجدد قیمت‌ها در بازارهای پتروشیمی جهانی شود.
لازم است به موضوع اصلی یعنی افزایش حجم معاملات در بورس کالای ایران برگردیم و شرایط هفته‌ای که گذشت را بررسی کنیم.
مهم‌ترین رخداد‌ها در تالار محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران در هفته‌ای که گذشت عبارت بودند از:
تقویت بازار پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالا و بازار داخلی
افزایش ۲۵/ ۰ درصدی حجم عرضه پلیمرها و ثبت رقم ۶۵ هزار و ۸۸۸ تنی در شرایطی که در ۵ هفته اخیر تغییر محسوسی در حجم عرضه رخ نداده و هنوز در سطوح نسبتا پایینی قرار دارد.
افزایش ۳۷/ ۵۱ درصدی حجم تقاضای پلیمرها در بورس کالا و ثبت رقم ۱۱۷ هزار و ۲۹۱ تن که نسبت به هفته قبل از آن در شرایط مطلوب‌تری قرار گرفت.
افزایش ۱۵/ ۳۵ درصدی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و ثبت رقم ۵۹ هزار و ۱۳۲ تنی که بیشترین حد از اواسط اردیبهشت ماه تاکنون به شمار می‌رود.
ثبت ۶۹/ ۲ برابری تقاضا به نسبت عرضه‌ها.
در بازار آزاد نیز روندهای متفاوتی برای معامله محصولات پلیمری تجربه شد. در کنار تالارهای بورس کالا توجه به بازار آزاد بیانگر این است که در ابتدای هفته گذشته شاهد افزایش قیمت‌ها در این بخش از بازار بودیم. این در حالی است که با اعلام قیمت‌های پایه، افت قیمت‌ها رخ داد و مسیر کاملا متناقض و معکوس شد. علت این افت قیمتی در این بازار را می‌توان افزایش حجم معاملات روز سه‌شنبه در تالار معاملات بورس کالای ایران دانست. علت هم آن است که بعد از تعطیلات و مشخص شدن قیمت‌ها توجه متقاضیان به خرید در بورس کالای ایران بیش از پیش افزایش یافت و مصرف‌کنندگان نیاز خود را از این بازار تامین کردند و این امر یکی از عواملی بود که سبب کاهش قیمت در بازار آزاد در اواسط هفته شد. علاوه بر این مورد تغییرات فصلی از دیگر عوامل کاهش قیمت برخی محصولات چه در بازار آزاد و چه در بورس کالای ایران بود. با سرد شدن هوا صنایعی همچون ساختمان دچار یک دوره رکود می‌شوند و این رکود اثر خود را روی صنایع دیگر هم می‌گذارد و عاملی برای کم شدن تقاضا برای برخی از محصولات پتروشیمی است که در مجموع این موضوعات سبب کاهش قیمت‌ها می‌شود.در ادامه بررسی‌ها شاهدیم که بازار آزاد پس از یک فاز وقفه در اواسط هفته باز هم روندی افزایشی را تجربه کرد و قیمت محصولات پلیمری در این بازارها بالا رفت. واضح‌ترین علت این امر تصمیمات اخیر آمریکا و افزایش قیمت دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر است که تاثیر این افزایش به‌طور مستقیم بر بازارهای کالایی و بازار آزاد محصولات پلیمری به‌طور محسوس دیده می‌شود.
دورنمای بازار پلیمری‌های
با توجه به اینکه بهای نفت و بهای دلار دو شاخص تاثیر‌گذار در فرمول قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی است و با توجه به شرایط موجود انتظار می‌رود شاهد افزایش قیمت‌های پایه محصولات پلیمری و در نهایت افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد و بورس کالای ایران باشیم؛ هر چند به نظر می‌رسید که قیمت محصولات پلیمری به سقف خود رسیده‌اند و انتظار افزایش بیش از این مقدار برای آنها وجود نداشت. با اعلام بیانیه کاخ سفید درخصوص برجام، انتظار افزایش مقطعی برای نرخ ارز وجود دارد و این عامل سبب افزایش قیمت محصولات پلیمری نیز در هفته پیش رو خواهد شد. در کنار این امر شاهدیم که قیمت نفت سیاه هم پا در مسیری صعودی گذاشته و با سرعتی مناسب مسیر افزایشی خود را طی می‌کند؛ به گونه‌ای که شاخص نفت برنت در لحظه تنظیم این گزارش از مرز ۵۷ دلاری گذشت و بهای ۵۷ دلار و ۶۰ سنت را به ثبت رساند و این در حالی است که شاخص نفت خام آمریکا هم با رشد همراه شد و رقم ۵۱ دلار و ۶۶سنت را از آن خود کرد. با توجه به اینکه نفتا به‌عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات پتروشیمی به کار می‌رود و با توجه به اینکه بعد از ۲ تا ۳ روز تاثیر خود را از نوسان قیمتی نفت می‌گیرد، انتظار داریم بهای این کالای استراتژیک صنعتپتروشیمی در اواسط هفته آینده با رشد همراه باشد و تاثیر این رشد را بر بازار محصولات پلیمری بگذارد. قیمت نفتا در لحظه تنظیم این گزارش ۵۰۶دلار و ۵۶ سنت را به خود اختصاص داده است.
بازار شیمیایی‌ها به دنبال پلیمری‌ها
طی هفته گذشته ۳۱ هزار و ۵۸۹ تن عرضه محصولات شیمیایی در مقابل ۲۵ هزار و ۸۶۸ تن تقاضا را شاهد بودیم و در نهایت ۲۰ هزار و ۸۳۱ تن از این محصولات در تالار نقره‌ای مورد معامله قرار گرفت که نشان می‌دهد حتی به‌رغم موجودی کافی از محصولات عرضه شده، تقاضا به‌طور کامل پاسخ داده نشده که دلیل آن در عدم عرضه به میزان کافی برای برخی محصولات و عرضه‌های وافر برای برخی دیگر که از تقاضای کافی برخوردار نبوده‌اند، نهفته است. از جمله کالاهای جذاب محصولات شیمیایی در تالار نقره می‌توان به استایرن‌مونومر، آرتوزایلین، بنزن و… اشاره کرد. با توجه به تابلو معاملات بورس کالای ایران استایرن مونومر با تقاضای ۴ هزار و ۹۲۰ تنی در مقابل عرضه ۴ هزار و ۵۱۲ تنی قرار گرفت و دست آخر با اختلاف قیمتی ناچیز با قیمت نهایی ۴۴هزار و۳۶۲ ریال معامله شد. این در حالی است که ارتوزایلین‌ها با تقاضایی ۳ هزار و ۵۶۰ تنی در مقابل عرضه هزارو ۲۰۰ تنی قرار گرفتند و با اختلاف ۳۰۰تومانی از قیمت پایه با قیمت ۲۷ هزار و ۳۶۰ تومان کار خود را در معاملات پایان دادند.
این در حالی است که منو‌اتیلن‌گلایکول از دیگر کالاهای جذاب بازار محصولات شیمیایی این روزها به‌شمار می‌آید که این محصول هم با عرضه‌ای هزار و ۷۹۶ تنی در مقابل تقاضایی ۳ هزار و ۶۵۲ تنی قرار گرفت و دست آخر به میزان عرضه این محصول یعنی هزار و ۷۹۶ تن در تالار نقره‌ای مورد معامله قرار گرفت.
برخی رخدادهای بازار شیمیایی‌ها در هفته گذشته عبارت بودند از:
کاهش ۸۸/ ۵ درصدی حجم عرضه ترکیبات شیمیایی در بورس کالا و ثبت رقم ۳۱ هزار و ۵۹۰ تن که کمترین حد از ابتدای اردیبهشت ماه تاکنون به‌شمار می‌رود. رشد ۷۰/ ۲ درصدی حجم تقاضای محصولات شیمیایی در هفته گذشته و ثبت رقم ۲۵ هزار و ۸۶۸ تن. عقب‌نشینی ۷۶/ ۶ درصدی حجم معامله ترکیبات شیمیایی و ثبت رقم ۲۰ هزار و ۸۱۳ تنی که رقمی نسبتا مطلوب و متعادل محسوب می‌شود. معامله ۹۴/ ۶۵ درصدی حجم عرضه محصولات شیمیایی در بورس کالا که با کاهشی ۶۳/ ۰ واحد درصدی نسبت به هفته قبل از آن همراه بوده است. آرامش نسبی در بازار محصولات شیمیایی در هفته گذشته، در شرایطی که برخی از ترکیبات جذاب عرضه نشده ولی سایر کالاها شرایط آرام و با‌ثباتی را تجربه کردند.
دورنمای بازار محصولات پتروشیمی
با توجه به اینکه وابستگی عمیق‌تری میان محصولات شیمیایی و بهای نفت و در نهایت نفتا به نسبت محصولات پلیمری وجود دارد و با توجه به روندی که طلای سیاه در پیش گرفته و در مسیر صعودی خود می‌تازد، انتظار می‌رود که قیمت این محصولات هم در هفته پیش‌رو بالا رود و این امر ممکن است سبب تعلل و یک فاز عقب‌نشینی خرید در بازار شد و شاهد حجم معاملات کمتری باشیم. علت هم آن است که انتظار می‌رود این افزایش نرخ که ناشی از نگرانی از کاهش ذخایر نفت خام، تصمیمات اخیر کره‌شمالی و تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا درخصوص برجام است، آرام گیرد و قیمت‌ها روند منطقی‌تری پیدا کنند و بستر مناسب‌تری برای انجام معاملات به‌وجود آید.
