مرجع پلیمر در بازار ایران: ترکیبات آروماتیک تک حلقه‌ای شامل بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و ایزومرهای زایلن می‌شوند که به BTEX مشهور هستند. این مواد خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشابه دارند و مشخصه اصلی این ترکیبات سرعت بالای تبخیر آنها است.
این مواد در صنایع داروسازی و شیمیایی به طور وسیعی کاربرد دارند و از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده بنزین به شمار می‌روند.
روش جداسازی این مواد از پساب یکی از دغدغه‌های محققان است که در این راستا پژوهشگران دانشگاه شهید باهنر کرمان روشی را برای این منظور پیشنهاد کردند.
درباره طرح
منصوره بهزادی، مجری طرح با اشاره به اینکه همگی این ترکیبات بویژه بنزن، به شدت سرطان‌زا بوده و تأثیرات مخربی را بر روی بافت‌های سازنده سلول‌های خون به ویژه سلول‌های مغز استخوان می‌گذارد، خاطرنشان کرد: با توسعه روش‌های اندازه‌گیری این ترکیبات در نمونه‌های مختلف، می‌توان راه حلی جهت کاهش و یا حذف اثرات زیان‌بار این گونه مواد بر سلامت بشر و محیط زیست ارائه کرد.
وی با اشاره به اجرای پروژه تحقیقاتی در این زمینه، اظهار کرد: در این طرح نانوکامپوزیتی طراحی شد که به کمک آن می‌توان میزان ترکیبات نام برده را در نمونه آب‌های آلوده مورد آزمایش، اندازه‌گیری و جداسازی کرد.
روش مورد استفاده جهت جداسازی این ترکیبات میکرواستخراج فاز جامد بوده است.
وی میکرواستخراج فاز جامد را یکی از مهمترین و پرکاربردترین روش‌های استخراج نام برد و یادآور شد: در این روش با استفاده از جاذب‌های مناسب که به روش الکتروشیمیایی بر روی یک سیم نازک فلزی پوشش داده شده، آنالیت‌های مورد نظر جداسازی و اندازه‌گیری می‌شوند.
به همین منظور در کار حاضر با استفاده از پودر گرافیت، نانوورقه‌های اکسید گرافن تهیه شده و سپس یک پوشش نانوکامپوزیتی پلیمری با استفاده از این نانوورقه‌ها و مونومر ارتو-انیسیدین بر روی سیم استیل ضد زنگ سنتز شده است.
بهزادی به بیان ویژگی‌های اصلی نانوکامپوزیت طراحی شده پرداخت و گفت: تلاش اصلی بر این بوده است که پوشش جدیدی تهیه شود که نسبت به پوشش‌های تجاری راحت‌تر و ارزان‌تر تولید شود.
همچنین از نظر قابلیت استخراج و حذف آلاینده‌ها نیز توانایی بیشتر و یا قابل مقایسه‌ای با آنها داشته باشد تا بتواند در آینده جایگزین مناسبی برای پوشش‌های تجاری باشد.
مجری طرح با اشاره به نتایج به دست آمده تصریح کرد: نتایج آزمایش‌ها نشان دهنده این مطلب است که نانوکامپوزیت تهیه شده توانایی جداسازی و حذف این مواد را به طور مؤثری دارد. از این رو به نظر می‌رسد که با استفاده از نانوکامپوزیت تهیه شده می‌توان میزان آلاینده‌های سرطان‌زا در محیط‌های آبی مختلف را اندازه‌گیری کرد.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های منصوره بهزادی فارغ‌التحصیل دکتری شیمی تجزیه از دانشگاه شهید باهنر کرمان و دکتر محمد میرزایی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر است، در مجله Journal of Chromatography A با ضریب تأثیر 3.9266 منتشر شد.
