مرجع پلیمر در بازار ایران به نقل از فارس: ایران در جمع 10 کشور پرمصرف دنیا در بخش ظروف یکبار مصرف پلیمری و پلاستیکی قرار دارد به طوری که در سال 85 بیش از 600 هزار تن از این ظروف در کشور مورد استفاده قرار گرفته و عمده آن نیز ظروف یکبار مصرف با پایه پلیمری بوده است. با وجود اینکه تکنولوژی ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی به طور کامل وارد کشور نشده اما امروز صنایعی در کشور هستند که این ظروف را با 50 درصد پایه گیاهی تولید کرده و زمینه آسیب کمتری به محیط زیست را فراهم می‌کنند اما به دلیل اطلاع رسانی ناکافی و عدم فرهنگ سازی بین مردم در خصوص استفاده از این ظروف همچنان رغبت مردم به مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است.
ظروف یکبار مصرف با پایه پلیمری امروز در کشور از مواد شیمیایی تولید شده و در اشکال و قالب‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، از ظروف یکبار مصرفی چون لیوان، کاسه و… گرفته تا ظروف نوشابه، شیشه‌های شیر و ظروف بسته بندی لبنیات. دایره وسیع مصرف این ظروف نیز از منازل گرفته تا رستوران‌ها، کارخانجات، ادارات، دانشگاه‌ها و… بازار خوبی را برای تولید و فروش آن در کشور ایجاد کرده و قاعدتاً با وجود بازار متمرکز و پررونق، کمتر شرکت‌ها و مردم بدون وجود قوانین ترغیب کننده و در عین حال محدودکننده به سمت تغییر الگوی تولید و مصرف این ظروف می‌روند.
جدا از بحث‌های زیست محیطی، این ظروف که از مواد نفتی از جمله پلی اتیلن تترا فتالات، پلی کربنات، پلی اتیلن، پلی استایرن و پلی پروپیلن تشکیل شده‌اند، برای سلامت انسان نیز خطرآفرین هستند. عموماً استفاده از این ظروف برای مصرف مواد سرد مناسب است اما مصرف مواد گرم و داغ در آن‌ها موجب آزاد شدن مواد آلی و ترکیبات شیمیایی موجود در دیواره ظروف و ورود آن‌ها به داخل مواد غذایی می‌شود که مصرف آن‌ها برای سلامتی مضر است. همچنین به دلیل استفاده از مواد پلاستیکی لایزر برای جلوگیری از شکنندگی این ظروف، در صورت ریختن مواد داغی چون آب جوش در آن‌ها، مواد حل شده و وارد بدن می‌شوند و به دلیل وجود برخی ترکیبات خاص منجر به بروز سرطان‌های مختلف در انسان خواهند شد. هرچند مواد یکبار مصرف بی رنگ خطرات کمتری برای سلامت انسان دارند اما وجود رنگ در برخی انواع آن‌ها به خودی خود عوارض زیان‌باری را به دنبال خواهد داشت.
در مورد آسیب‌های زیست محیطی ظروف پلیمری نیز همین بس که جدا از اینکه اشکالاتی در بازیافت آن‌ها وجود دارد، وقتی داخل خاک دفن می‌شوند بین 300 تا 500 سال ماندگاری دارند در حالی که ظروف گیاهی بر پایه سلولز و نشاسته در مدتی کمتر از 6 ماه تجزیه شده و به محیط زیست باز می‌گردند.
با تمام مطالب گفته شده به نظر می‌رسد نیاز است تا متولیان صنایع و سیاست‌گذاران تولید و مصرف مردم هرچه سریع‌تر به دنبال تغییر الگوی تولید و مصرف بوده و تامین بستری برای افزایش سرانه مصرف ظروف با پایه گیاهی و جایگزینی آن به جای ظروف پلیمری باشند.
در این راستا شهرداری قم در اقدامی قابل توجه در ایام دهه نخست محرم امسال، طرحی را با عنوان حمایت از جایگزینی ظروف یکبارمصرف گیاهی به جای ظروف یکبار مصرف پلیمری اجرا و در قالب آن با ارائه یارانه به هیئات بزرگ شهر، آن‌ها را به استفاده از ظروف گیاهی ترغیب کرد.
هرچند این طرح به صورت محدود و با پوشش بخش کمی از مصرف شهر در این ایام اجرایی شد اما توسعه آن و تاکید بر فرهنگ‌سازی مصرف عمومی این ظروف در آینده می‌تواند شهر را از خطری جدی در بخش زیست محیطی نجات داده و آسیب کمتری نیز متوجه بهداشت و سلامت عمومی باشد.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم در خصوص جزئیات اجرای این طرح، با اشاره به ضرورت بهره گیری از توان و مشارکت هیئات و ایستگاه‌های صلواتی شهر در ایجاد فرهنگ عمومی در جامعه در خصوص تغییر الگوی مصرف ظروف یکبار مصرف اظهار کرد: امسال شهرداری در طرحی سعی داشت بستری برای تغییر تفکر عمومی در خصوص ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی ایجاد کند.
سیدعبدالله میرابراهیمی با بیان اینکه تفکرات اشتباهی در بین برخی مردم در خصوص ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی وجود دارد، گفت: امسال با اجرای این طرح و توزیع ظروف یکبار مصرف گیاهی در هیئات بزرگ شهر بخشی از نگرانی‌های مردم در خصوص این ظروف برطرف شد.
وی گفت: در قالب طرحی که شهرداری پیش بینی کرده بود مابه التفاوت خرید ظروف یکبار مصرف گیاهی به جای ظروف یکبار مصرف پلیمری با هماهنگی و مشارکت تولیدکنندگان آن‌ها در شهر تأمین شد.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم آسیب‌های زیست محیطی و بهداشتی ظروف یکبار مصرف با پایه پلیمری را یادآور شد و تصریح کرد: بازگشت این ظروف به طبیعت بیش از 300 سال زمان نیاز دارد و همچنین استفاده از این ظروف موجب بروز بیماری‌هایی از جمله سرطان می‌شود.
وی با بیان اینکه برای دهه نخست محرم امسال توزیع بیش از یک میلیون ظرف یکبار مصرف با پایه گیاهی صورت گرفت، افزود: با وجود کمبود منابع و پیش‌بینی‌های محدودی که صورت گرفته بود شاهد استقبال بسیار خوب هیئات بزرگ بودیم و سعی داریم این اقدامات را در ایام آتی گسترش دهیم.
میرابراهیمی خاطرنشان کرد: امسال بیش از 300 هزار ظرف غذا، 500 هزار لیوان و 300 هزار کاسه یکبار مصرف با پایه گیاهی توزیع شد و امید است این طرح بابی برای گسترش فرهنگ استفاده از ظروف گیاهی در جامعه باشد.
با وجود این اقدام قابل تقدیر شهرداری قم برای جایگزینی ظروف یکبار مصرف گیاهی به جای ظروف یکبار مصرف پلیمری، اما نیاز است سازمان‌های اثرگذار کشور توجه ویژه‌ای به این مطلب داشته باشند. دوست‌داران محیط زیست و متولیان حفظ آن نیز می‌توانند با اجرای طرح‌های این چنینی و با صرف هزینه‌هایی اندک خصوصاً در راستای فرهنگ‌سازی گام برداشته و مردم را به استفاده از ظروف کم خطر برای سلامت عمومی و حافظ محیط زیست ترغیب کنند. هرچند در کنار فرهنگ‌سازی و ترغیب فضای عمومی وجود الزامات قانونی و ضوابط محدود کننده برای تولیدکنندگان نیز می‌تواند راهگشا باشد.
