مرجع پلیمر در بازار ایران: شورای رقابت در دویست و شصت و دومین جلسه خود که به منظور بررسی بازار محصولات پتروشیمی با تمرکز بر عرضه در بورس کالا با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شده بود، تصمیمات لازم را اتخاذ کرد. مهمترین محورهای اعلامی وزارت صنعت در مخالفت با الزام به عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا و توضیحات ارائه شده موافقان طرح پیشنهادی، به طور خلاصه به شرح زیر مطرح گردید:
سوال | پاسخ |
واحدهای پتروشیمی و نیز صنایع پاییندستی برای فعالیت خود نیاز به برنامهریزی دارند؛ در حالیکه مکانیسم بورس کالا حالت روزمرگی داشته و امکان برنامهریزی تولید را به آنان نمیدهد. | در بورس ابزارهای مختلفی مانند معاملات سلف وجود دارد که با استفاده از این ابزارها امکان برنامهریزیهای کوتاهمدت و میانمدت برای واحدهای صنعتی مهیا میگردد. |
به دلیل مشکلات نقدینگی برای واحدهای تولیدی، امکان تسویه مدتدار در خارج بورس وجود دارد؛ در صورتیکه در بورس چنین امکانی وجود نداشته و تسویه حساب نقدی است. | بورس آمادگی دارد امکان تسویه حساب متعاملین را بر اساس توافق طرفین و البته با مسئولیت خود آنان برقرار نماید. |
در مورد برخی محصولات پتروشیمی به دلیل محدودیت تولید، از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به نوعی سهمیهبندی اجرا میشود؛ در صورتیکه این اقدام در بورس ناممکن است. | در طرح پیشنهادی، کارگروه امکان تعریف کالای خاص را داشته و حتی در صورت لزوم خارج ساختن اینگونه کالاها از بورس نیز امکانپذیر خواهد بود. |
به دلیل تنوع محصولات پتروشیمی برخی گریدها به طور ویژه با توافق و طراحی طرفین به منظور کاربرد خاصی تعریف و تولید میشود که این امکان در بورس وجود ندارد. | در این راستا دقیقاً تعریف کالای خاص و عرضه آن خارج از بورس پیشبینی شده است. |
ضرورت عقد قراردادهای بلند مدت در برخی محصولات با مکانیسم بورس کالا تطبیق ندارد. |
این امکان در دستورالعمل پیشنهادی قابل پیشبینی و امکانپذیر استد. ر این خصوص خسروتاج، قائم مقام وزیر صنعت نیز اعلام کرد که برخی از این ایرادات مربوط به شرایط حاکم بر بورس کالا در سال های قبل است که با پیشرفت های صورت گرفته در قابلیت های بورس می تواند مرتفع شده باشد. |
خدمات بعد از فروش در قراردادهای دو جانبه پیش بینی میشود؛ لکن در بورس مطرح نیست | با توجه به کالایی بودن (Commodities) محصولات پتروشیمی مهمترین نکته در این خصوص رعایت استانداردها است که چزء ویژگی های کالایی است که در بورس الزاماً بایستی رعایت شود. ضمن آنکه با افزایش رقابت، تعهدات فروشنده نقش بسیار مهمی در افزایش تقاضا و قیمت محصول هر شرکت را خواهد داشت همچنین لازم است در آینده الزامات مهندسی فروش در بورس نقش بیشتری ایفا کند. |
نزدیکی جغرافیایی صنایع پایین دستی به واحدهای پتروشیمی در خارج از بورس موجب سهولت معاملات و مبادلات می گردد که این سهولت در بورس وجود نخواهد داشت. |
در معاملات بورس کالا در واقع هیچگونه رجوع به مرکز بورس کالا ضرورت نداشته و معامله از طریق شبکه دیجیتال صورت میگیرد و در مورد تحویل نیز الزاماً نیاز به تحویل کالا از مسافتهای دور نبوده و میتواند از انبار صورت گیرد. |
استفاده از مکانیسم بورس کالا در امر صادرات محصولات پتروشیمی مشکل ایجاد می کند | در این دستورالعمل هیچ الزامی به عرضه محصولات صادراتی در بورس پیش بینی نشده است. |
مشکل کارمزدهای بالای بورس کالا | با توجه به عضویت و حضور وزیر محترم صنعت معدن و تجارت و جناب آقای خسروتاج و دبیری آقای دکتر محمدی در شورای بورس، پیشنهاد لازم از طریق شورای بورس قابل طرح و اتخاذ تصمیم است. |
با توجه به مسئولیت وزارت صنعت در بخش صنعت کشور، مسئولیت و مدیریت کارگروه به این وزارتخانه داده شود. | این کارگروه به نوعی در بخش وظایف تنظیمی شورای رقابت فعالیت می کند و لذا مسئولیت آن قانوناً باید با شورای رقابت باشد |