مرجع پلیمر در بازار ایران: بر اساس تخمین محققان از ابتدای پاندمی در حدود ۸.۴ میلیون تن زباله پلاستیکی توسط ۱۹۳ کشور تولید شده است. این پاندمی موجب افزایش تقاضا برای محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف و در نتیجه افزایش فشار بیش از اندازه بر بحران ضایعات پلاستیکی جهان شده است.
ضایعات پلاستیکی در اقیانوس مسافت‌های بسیار طولانی را طی می‌کنند و موجب آلودگی زیست‌بوم دریاها، جراحت و حتی مرگ آبزیان می‌شوند.
بر اساس این تحقیقات ۴۶ درصد از این ضایعات پلاستیکی توسط کشورهای آسیایی تولید و وارد دریاها شده است که بخش عمده آن را ماسک‌های یک‌بار مصرف تشکیل می‌دهد. ۲۴ درصد از این زباله‌ها نیز توسط کشورهای اروپایی و ۲۲ درصد از آن نیز توسط کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی وارد دریاها شده است.
سهم 87 درصدی مراکز درمانی
به گفته محققان ۸۷.۴ درصد از این ضایعات توسط بیمارستان‌ها تولید شده است. شهروندان عادی مجموعا حدود ۷.۶ درصد از مجموع ضایعات پلاستیکی را تولید کرده‌اند؛ در حالی که ۴.۷ درصد از ضایعات مربوط به بسته‌بندی و ۰.۳ درصد مربوط به کیت‌های آزمایش هستند.
این وضعیت موجب بروز یک مشکل بلند مدت برای محیط زیست اقیانوس‌ها می‌شود که تبعات آن در سواحل نیز دیده خواهد شد. در واقع بر اساس پیش‌بینی محققان تا پایان قرن حاضر، تمام ضایعات پلاستیکی تولید شده در جریان پاندمی از بستر دریاها یا سواحل سر در می‌آرود.
به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، در حالت عادی سالانه حدود ۸ میلیون تن ضایعات پلاستیکی وارد اقیانوس‌ها می‌شود. بر اساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۵ میلادی منتشر شده است، میزان این ضایعات تنها در سال ۲۰۱۰ میلادی بین ۴.۸ تا ۱۲.۷ میلیون تن تخمین زده شده است.
ضایعات پلاستیکی صرف‌نظر از میزان آن‌ها، یک مشکل جدی برای زیست‌بوم اقیانوس محسوب می‌شوند. برخورد با قطعات بزرگ پلاستیک می‌تواند موجب آسیب یا مرگ آبزیان شود و قطعات کوچک آن ممکن است وارد سیستم گوارش این موجودات گردد.
برخی از ماهیان کوچک، ذرات کوچک پلیمری را که با عنوان میکروپلاستیک شناخته می‌شوند، به منابع غذایی طبیعی خود ترجیح می‌دهند و به دلیل خوردن میکروپلاستیک، عملا قبل از رسیدن به سن بلوغ از گرسنگی می‌میرند.
میکروپلاستیک در طبیعت تقریبا غیرقابل تجزیه است. هنگامی که ظروف یک بار مصرف، کیسه‌های نایلونی و سایر اشیای پلاستیکی دور ریخته می‌شوند، از طریق فاضلاب و سیستم‌های ناکارآمد دفن و بازیافت زباله، در نهایت سر از اقیانوس‌ها و دریاها در می‌آورند. یکی دیگر از منابع تولید میکروپلاستیک، ذرات پلاستیکی هستند که در لوازم آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و پس از شست وشو از طریق فاضلاب به جریان آب‌های زیرزمینی و دریاها راه می یابند.
ارزیابی آثار مخرب میکروپلاستیک در طبیعت بسیار دشوار است، اما میکروپلاستیک در بدن پرندگان دریایی، ماهی‌ها، وال‌ها و بسیاری از آبزیان دیده شده است. این مواد غیرقابل هضم و تجزیه، پس از ورود به بدن جانوران در سیستم گوارش آن ها انباشته شده و بالاخره منجر به مرگ آن‌ها می‌شود.
بر اساس این تحقیقات نوزاد برخی از انواع ماهی که در محیط‌های مملو از میکروپلاستیک سر از تخم در می‌آورند، به جای پلانکتون که غذای طبیعی آن‌ها محسوب می‌شود، تنها میکروپلاستیک می‌خورند. بدین ترتیب پیش از بلوغ و رسیدن به باروری جان خود را از دست می‌دهند. ظاهرا این ماهیان کوچک، به دلیل تغذیه غلط، توانایی واکنش به سیگنال‌های شیمیایی هشداردهنده را که موجب نجات جان آن‌ها از دست شکارچیان طبیعی می‌شود، از دست می‌دهند. همچنین بر اساس این تحقیقات، در چنین محیط‌هایی درصد کمتری از تخم‌ها به ماهی بدل می‌شوند. علت تغییر رفتار ماهی و عدم واکنش آن‌ها به محرک‌های طبیعی، مبهم باقی مانده و هنوز در دست بررسی است.
بر اساس این تحقیقات میکروپلاستیک خسارات جبران ناپذیری را به محیط زیست دریاها و اقیانوس‌ها وارد کرده است و اقدام فوری برای جلوگیری از ورد مقادیر بیشتر میکروپلاستیک به آب‌های کره زمین، یک ضرورت جهانی محسوب می‌شود.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه PNAS منتشر شده است.
منبع: ایسنا
