مرجع پلیمر در بازار ایران: قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا در حالی افزایشی اعلام شد که از شتاب رشد آن کاسته شده است. دو متغیر اصلی معادله کشف نرخ یعنی قیمت مبنای دلار و نرخ جهانی محصولات پتروشیمیایی تا حد زیادی از تداوم صعود قیمتی باز مانده و در هفته جاری با رشد محدود خود بر قیمت‌های پایه اثرگذار شدند.
کاهش شتاب صعودی نرخ ارز
تکانه‌های نرخ ارز در هفته گذشته تداعی کننده عقبگرد این بازار از مسیر صعودی خود بود که در نهایت بر نرخ نیما نیز اثر خود را منعکس کرده و از شتاب صعودی آن تا حد زیادی کاسته است. به طوری که میانگین هفتگی بهای نیمایی دلار، 22 هزار و 233 تومان ارزیابی شد که در مقایسه با 20 تیرماه، با رشد محدود 61/ 0 درصدی بر قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی اثر گذاشت. این در حالی بود که در هفته‌های ماقبل بهای ارز به عنوان سکاندار رشد قیمت‌های پایه معرفی شد و به عنوان اهرم جدی رشد میزان تقاضا و حجم معاملات به شمار رفت. اما در هفته جاری، قیمت‌های اعلامی تحت تاثیر نوسان کاهشی بهای ارز در بازار آزاد و کاهش رشد نرخ ارز در سامانه نیما، رشد محدود 133 تومانی را در قیمت مبنای دلار برای معادله تعیین قیمت پایه به ثبت رساند که می‌تواند در هفته جاری نیز بر معاملات پتروشیمیایی‌ها اثرگذار باشد.
همچنین شواهد نشان می‌دهد که قیمت محصولات پتروشیمیایی در بازار جهانی نیز از روند صعودی و یکپارچه نرخ تا حدی کناره‌گیری کرده و در بسیاری از محصولات به ویژه در گروه پلیمرها یا بدون تغییر بوده یا با کاهش قیمت جهانی همراه شده است.
مسیر کاهشی حجم معاملات پلیمرهای بورس کالا
در جریان معاملات هفته گذشته در تالار فیزیکی بورس کالا، میزان دادوستد پلیمرها و محصولات شیمیایی با افت محسوسی همراه شد. نوسان کاهشی بهای ارز شاید عمده‌ترین دلیلی باشد که بر هر دو بازار اثر خود را منعکس کرد و تداعی کننده بازگشت ذهنیت کاهش نرخ در بین اهالی بازار شد. چرا که به دنبال عقبگرد بهای آزاد دلار از کانال 25 هزار تومانی و تداوم نوسان کاهشی آن طی هفته گذشته، از شتاب رشد نیما نیز کاسته شد و این فرضیه که برای هفته جاری، قیمت‌های پایه 27 تیرماه، به مسیر افزایشی خود همچون دو هفته گذشته ادامه ندهد، تقویت شد. از این رو تقاضا برای خرید هر دو گروه پلیمری و شیمیایی کاهشی بود که این میزان کاهش در بین پلیمرها جدی‌تر ارزیابی می‌شود. اینکه قطعی‌های مکرر برق در بین بسیاری از صنایع همچنان ادامه دارد و محرک جدی برای کاهش مصرف مواد اولیه به شمار می‌رود، دیگر دلیلی است که سبب افت تقاضا شده است. از این رو طی هفته گذشته شاهد ورود 83 هزار و 934 تن تقاضا برای پلیمرها بودیم که در مقایسه با هفته ماقبل از افت 34 درصدی حکایت دارد.
کاهش عرضه دلیل اصلی افت معاملات؟
اگرچه میزان تقاضا کاهشی بود اما می‌توان افت حجم معاملات را در کاهش جدی میزان عرضه‌ها جست‌وجو کرد. چرا که افت عرضه می‌تواند دلیلی برای کاهش تقاضا به شمار آید. در هفته گذشته به میزان 77 هزار و 254 تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا عرضه شد که در مقایسه با هفته ماقبل آن افت 14درصدی را به ثبت رساند. بررسی میزان عرضه پلیمرها در سال جاری نشان می‌دهد که حجم عرضه‌های هفته گذشته با چشم‌پوشی از هفته منتهی به 13 فروردین سال جاری، کمترین میزان عرضه‌های هفتگی است. این در حالی است که متوسط هفتگی عرضه پلیمرهای بورس کالا در سال 1400، 92 هزار و 364 تن برآورد می‌شود که بیش از 15 هزار تن بالاتر از مجموع پلیمرهای عرضه شده در هفته گذشته است. از این رو می‌توان افت 23 درصدی حجم معاملات پلیمرها در هفته گذشته را از مسیر کاهش جدی میزان عرضه رهگیری کرد که پس از دو هفته صعود به بالای 90 هزار تن در ابتدای تیرماه، اکنون به 63 هزار و 254 تن رسیده است.
اگرچه افت جدی میزان عرضه می‌تواند دلیل اصلی کاهش حجم معاملات باشد اما در کنار آن تکانه‌های کاهشی بهای ارز نیز بی‌اثر نبود. اینکه پیش از شروع روند افزایشی در قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی، متقاضیان این بازارها اقدام به خرید حداکثری کردند، موجب رشد موجودی انبارها شده است که در شرایط فعلی پتانسیل مصرف این میزان مواد اولیه وجود ندارد. بنابراین شاید بتوان گفت تقاضای واقعی برای مدتی تامین شده است. در نهایت ثمره دادوستد پلیمرهای بورس کالا در هفته گذشته، معامله بیش از 82 درصد عرضه پلیمرها بود که کمترین مقدار طی سه هفته گذشته به شمار می‌رود.
سیگنال مبهم بازارهای جهانی
تکانه‌های قیمتی نفت خام در هفته گذشته به گونه‌ای بود که افت هفتگی 3.20 درصدی را به ثبت رساند و تحرکات قیمتی بازارهای جهانی را با اما و اگرهای زیادی همراه ساخت. در تازه‌ترین خبرها، توافق عربستان و امارت به گوش می‌رسد که مبتنی بر آن به امارات اجازه افزایش تولید پایه خود را تا 3.65 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. اگرچه گسترش سریع نوع دلتای ویروس کرونا در اقصی نقاط دنیا جدی بوده و سبب وضع محدودیت‌های مجدد شده است، تا حدی که بر تقاضای سوخت اثر محسوسی برجای گذاشته است.
در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته هر بشکه نفت خام برنت با بهای 73 دلار و 13 سنت مورد معامله قرار گرفت که افت روزانه 46/ 0 درصدی را به همراه داشت. برآیند افت و خیزهای بهای نفت خام در ماه گذشته به گونه‌ای بود که تغییرات قیمتی ماهانه را به نزدیک صفر درصد متمایل کرد. اینکه دورنمای قیمت نفت به چه سمت و سویی می‌رود، می‌تواند زمینه تحرکات قیمتی را در بازار جهانی محصولات پتروشیمیایی رقم زند. اما آنچه که از متوسط نوسان نرخ جهانی در گروه پلیمرها نمایان است، تمایل به کاهش قیمت در معاملات دیده می‌شود. اما در بین شیمیایی‌ها رشد قیمت‌های جهانی برجسته‌تر است.
نفتا به عنوان اصلی‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمیایی در تاریخ 16 جولای، با 674 دلار و 20 سنت معامله شد. آن هم در شرایطی که به رغم رشد محدود 015 درصدی در معاملات روزانه خود، در هفته گذشته با کاهش قیمت همراه بوده است.
سومین رکورد کاهش حجم معاملات شیمیایی‌ها در هفته گذشته
شیمیایی‌های بورس کالا نیز همچون پلیمرها در هفته گذشته با افت جدی حجم دادوستد همراه شدند. به طوری که 28 هزار و 113 تن محصول شیمیایی مورد معامله قرار گرفت که در مقایسه با هفته ماقبل از افت 7 درصدی حکایت دارد. اگر بخواهیم حجم معاملات هفتگی شیمیایی‌ها را بررسی کنیم، میزان دادوستدها در هفته گذشته پس از هفته منتهی به 24 اردیبهشت و هفته منتهی به 20 فروردین، کمترین مقدار را به ثبت رساند. این در حالی است که متوسط هفتگی میزان دادوستدهای این گروه از محصولات طی سال جاری در تالار فیزیکی بورس کالا به میزان 33 هزار و 118 تن ارزیابی می‌شود که حجم معاملات هفته گذشته حتی از متوسط هفتگی نیز پایین‌تر بوده است. در هفته گذشته 41 هزار و 399 تن انواع محصولات شیمیایی در بورس کالا عرضه شد که با رشد نزدیک به 7 درصدی، تنها داده افزایشی در این بازار به شمار می‌رود. در مقابل این میزان عرضه، تقاضایی به اندازه 33 هزار و 513 تن شکل گرفت که درمقایسه با هفته ماقبل آن کاهش محدود 35/ 1 درصدی داشت. در نهایت ثمره تقابل عرضه و تقاضا سبب معامله 68 درصد عرضه‌ها شد.
منبع: دنیای اقتصاد
