مرجع پلیمر در بازار ایران: ايجاد صنعت پتروشيمي در ايران قدمتي 50 ساله دارد و به دهه 1330 شمسي بر ميگردد. در اواخر اين دهه، وزارت اقتصاد وقت به منظور گسترش صنعت پتروشيمي در كشور، بنگاه شيميائي كشور را تأسيس نمود و شركت مزبور در سال 1337 طرح احداث كارخانه كود شيميایي مرودشت فارس را به اجرا گذاشت. ليكن از آنجا كه رشد اين صنعت نيازمند فعاليتهاي تخصصي گسترده تر و هماهنگ با صنعت نفت و گاز بود، به زودي ضرورت ايجاد سازماني براي توسعه و هدايت صنعت پتروشيمي مشهود شد و به همين سبب در سال 1342 شركت ملي صنايع پتروشيمي با مالكيت دولت و تحت پوشش شركت ملي نفت ايران تأسيس گرديد و كليه فعاليتهاي مرتبط با ايجاد و توسعه صنايع پتروشيمي در اين شركت متمركز شد.
بنابراین گزارش، صنعت پتروشیمی در کشورمان در سالهای اخیر رشد بسیاری پیدا کرده است و فضای پساتحریم نیز عاملی برای شکوفایی بیش از پیش این صنعت شده است تا جایی که به گفته معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی پس از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم ها، مبادلات بین المللی صنعت پتروشیمی تسهیل شده به گونه ای كه صادرات انواع محصولات پتروشیمی 26 درصد افزایش یافته است. رشد و توسعه صنعت پتروشیمی باعث شده است کشورهای بسیاری خواهان سرمایه گذاری در این صنعت در کشورمان باشند و در حال حاضر آلبانی و سوئد به جمع مشتریان پتروشیمی ایران پیوسته اند.
این گزارش می افزاید: مهر در این زمینه خبر داده است: “تا پایان سال گذشته چین سهمی بیش از ۵۰ درصدی از بازار خرید محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری ایران را به خود اختصاص داده بود که با کاهش آثار تحریم حالا به تدریج کشورهای اروپایی به جمع مشتریان پتروشیمی ایران اضافه می‌شوند. با این وجود، برخی مسئولان صنعت پتروشیمی با اشاره به عدم همکاری بانک‌های اروپایی برای بازگشایی خطوط اعتباری فروش و صادرات محصولات پتروشیمی ایران به اروپا، تاکید می‌کنند: هم اکنون بخشی از صادرات پتروشیمی ایران به اروپا توسط شرکت‌های واسطه انجام می‌شود.
همزمان با مرور این تحولات، کشورهایی همچون آلبانی، سوئد و یونان به عنوان مشتریان نوظهور به جمع خریداران محصولات پتروشیمیایی ایران در دوران پسابرجام اضافه شده اند تا با کاهش حجم صادرات به چین، این کشورهای اروپایی جایی در بازارهای هدف پتروشیمی ایران برای خود دست و پا کنند. از سوی دیگر در کنار کشورهای بلوک شرق اروپا، ایران برای نخستین بار دو محصوله اوره پتروشیمی به برزیل صادر کرده تا عملا بلوک شرق اروپا و آمریکای جنوبی هم از مقاصد صادراتی پتروشیمی کشور باشند و تمامی محموله‌های پتروشیمی ایران از بازار چین سردرنیاورد.”
یادآور می شود: روند توسعه و تحول صنعت پتروشيمي در ایران پنج مرحله مشخص را در بر می گیرد.
1) مرحله پيدايش: این مرحله با تاسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در سال 1342 و با احداث واحد تولید کود شیمیایی شیراز در سال 1343 آغاز گردید.
2) مرحله گسترش اوليه: با ایجاد مجتمع هاي پتروشيمي رازي، آبادان، پازارگاد، كربن اهواز (ايران)، خارك ، فارابي ، بندرامام و طرحهاي توسعه پتروشيمي شيراز آغاز گردید. ( دوره سال های 56-1352، 51-1347، 46- 1343)
3) مرحله ركود: به علت مسائل ناشی از جنگ تحمیلی، تولید به حداقل رسید و عملیات تکمیل احداث پتروشيمي بندرامام نیز متوقف شد ولی تکمیل طرح های نیمه تمام از جمله طرح گسترش شیراز ادامه داشت.
4) مرحله تجديد حيات و بازسازي: اجرای طرح های برنامه پنجساله اول و دوم توسعه (پتروشیمی اصفهان، اراک و تکمیل مجنمع های بندرامام و …) باعث شد که تولید در سال پایانی برنامه دوم به 12 میلیون تن برسد.
5) مرحله جهش و تثبيت: در این دوره (برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه) پتروشیمی به سمت استقرار در کلاس جهانی حرکت کرد. ویژگی های متمایز این دوره صرف نظر از جهش و فزونی تولید و ارزش تولیدات، ارتقاء جایگاه صنعت پتروشیمی در صادرات کالاهای غیر نفتی و در سهم اقتصاد ملی، ارتقاء نسبی جایگاه پتروشیمی ایران در منطقه و جهان و … می باشد.
منبع: خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی
