مرجع پلیمر در بازار ایران: پس از بهره‌برداری از فاز دوم توسعه پتروشیمی تخت‌جمشید ماهشهر، در سال جهش تولید هم طرح‌های جدید پتروشیمی یکی پس از دیگری آماده بهره‌برداری می‌شوند تا زمینه تحقق دومین جهش توسعه صنعت پتروشیمی کشور فراهم شود.
به عبارت دیگر هرچند امسال یک گام بلند برای تحقق دومین جهش توسعه صنعت پتروشیمی با بهره برداری دست کم دوازده طرح جدید برداشته می‌شود اما یکی از مهمترین پیش شرط‌های تحقق این برنامه کلیدی را باید در تکمیل هوشمندانه و برنامه ریزی شده توسعه بخش بالادستی صنعت گاز جستجو کرد که با تکمیل آن شرایط جهش در صنعت پتروشیمی فراهم شده است.
با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، ظرفیت تولید انواع خوراک‌های گازی مورد نیاز مجتمع‌ها و طرح‌های پتروشیمی تامین شد به طوری‌که با تامین کامل خوراک اتان مجتمع‌های زنجیره الفین، مسیر افزایش ظرفیت تولید اتیلن در صنعت پتروشیمی هموار شده و نگاهی به آمارهای مستند و موثق تولید پتروشیمی‌ها به ویژه در مسیر خط لوله اتیلن غرب نشان می دهد که با افزایش تولید اتان و به دنبال آن اتیلن، تولید گریدهای مختلف محصولات خانواده پلی‌اتیلن‌ها در عسلویه، ماهشهر و خط اتیلن غرب هم با افزایش همراه شده است.
بر اساس آمارهای مدیریت نظارت بر تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سال گذشته پتروشیمی پلیمر آریاساسول، مهر، مروارید، لرستان، مهاباد، پارس و جم موفق به ثبت رکوردهای جدید تولید شدند که همگی این طرح‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای ثبت رکوردهای تولید نیاز به تامین خوراک «اتان» از فازهای پارس جنوبی دارند و حتی نگاهی به وضعیت تولید در برخی از مجتمع‌های پتروشیمی ماهشهر همچون اروند هم نشان می‌دهد که افزایش تولید «اتان» پارس جنوبی و سپس تبدیل آن به اتیلن و انتقال آن از مسیر خط لوله اتیلن غرب در افزایش تولید سایر پتروشیمی‌ها هم تاثیرگذار بوده است.
تراز تولید و مصرف «اتیلن» ایران مثبت شد
افزایش تولید اتان پارس جنوبی در گام نخست منجر به افزایش تولید اتیلن در پتروشیمی کاویان به عنوان مهمترین منبع تامین خوراک مجتمع های پتروشیمی مسیر خط اتیلن غرب شده و به همین نسبت افزایش تولید اتیلن در پلیمر آریا ساسول و مروارید هم که توانایی تامین بخشی از خوراک خط اتیلن غرب را دارند هم اتفاق افتاده است.
در شرایط فعلی ظرفیت تولید محصول اتیلن در صنعت پتروشیمی ایران (با احتساب طرح‌های خوراک اتان و نفتا) به حدود هفت میلیون و 300 هزار تن در سال (بدون احتساب پتروشیمی آلیانس) رسیده است که در گذشته به دلیل عدم توسعه پارس جنوبی و ناکافی بودن عرضه اتان به تبع آن بخشی از ظرفیت تولید اتیلن در مجتمع های پتروشیمی خالی مانده بود که با فراوانی اتان، تولید اتیلن هم با افزایشی قابل قبول همراه شده است.
از سوی دیگر همزمان با افزایش تولید اتان پارس جنوبی، چهار مجتمع الفینی مستقر در عسلویه با استفاده از ظرفیت مازاد اتان منطقه اقدام به تغییر آرایش کوره ها، اجرای طرح‌های رفع موانع و گلوگاه های تولید کرده‌اند به عنوان مثال در «پلیمر آریا ساسول» با اجرای یک طرح حدود دوساله رفع موانع تولید، ظرفیت تولید اتیلن این مجتمع حدود 100 هزار تن در سال افزایش یافته و طرح های مشابه دیگری در سه مجتمع دیگر شامل جم، کاویان و مروارید در دست اجرا است.
در این راستا، پیش بینی می شود با اجرای طرح‌های رفع گلوگاه های تولید در چهار مجتمع الفینی عسلویه در مجموع ظرفیت تولید اتیلن کشور از مرز هفت میلیون و 500 هزار تن در سال عبور کند که یک رکورد جدید در تاریخ پتروشیمی به شمار می رود و از طرف دیگر آمارهای افزایش تولید در مجتمع های مصرف کننده خوراک از مثبت شدن تراز تولید نسبت به مصرف اتیلن در کشور حکایت دارد.
«اتیلن» ایلام آماده تولید می شود
همزمان با جهش تولید اتان و اتیلن صنعت پتروشیمی، هم اکنون پیشرفت ساخت طرح الفین پتروشیمی ایلام هم به بیش از 98 درصد رسیده به طوری که پیش بینی می شود تا چندهفته آینده این طرح با هدف افزایش 458 هزار تنی ظرفیت تولید اتیلن در مدار بهره برداری قرار بگیرد.
از سوی دیگر با توجه به مصرف سالانه 300 تا 310 هزار تنی اتیلن در واحد پلی اتیلن سنگین ایلام، برآوردها نشان می دهد در صورتی که الفین ایلام با حداکثر ظرفیت در مدار تولید باشد سالانه حدود 100 تا 150 هزار تن اتیلن مازاد به خط اتیلن غرب عرضه کند.
در کنار طرح الفین ایلام، می توان انتظار داشت که دست کم دو مجتمع بزرگ تولید اتیلن دیگر هم در قالب سومین جهش توسعه صنعت پتروشیمی در مدار بهره برداری قرار بگیرد به طوری که باید از پتروشیمی گچساران و فاز دوم پتروشیمی بوشهر هر یک با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن به عنوان دو اتیلن‌ساز جدید صنعت پتروشیمی یاد کرد.
بنابراین با بهره برداری از سه طرح جدید الفین ایلام، گچساران و فاز دوم بوشهر می توان انتظار داشت که با تحقق دومین و سومین جهش توسعه صنعت پتروشیمی ظرفیت تولید اتیلن به عنوان یک خوراک کلیدی و مادر از مرز 10 میلیون تن در سال عبور کند که این ظرفیت فرصتی طلایی برای تکمیل زنجیره های ارزش و متنوع سازی سبد تولید محصولات پلیمری در کشور با هدف افزایش تاب آوری صنعت پتروشیمی است.
منبع: نیپنا
