این روند به این معنی است که باز هم آمادگی در برابر کرونا در اقصی نقاط جهان جدی گرفته شده ولی به معنی بازگشت قدرتمند فاصلهگذاری اجتماعی نیست. در این شرایط شاید مصرف پلاستیکها حتی بیش از قبل باشد. این در حالی است که برخی تولیدکنندگان صنعت پلاستیک از این دوران بهعنوان دوران طلایی فروش خود یاد میکنند اما این ادعا فراگیر نیست. آینده دوگانهای پیشروی ما ترسیم شده؛ از یکسو رشد بهای نفت خام محرکی است که نشان میدهد اوضاع در مسیر بهبود است و از سوی دیگر افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا را شاهد هستیم که این موارد پیچیدگیهای موجود را به وضوح نشان میدهد.
نفت اگرچه برای تمامی بازارهای کالایی بهعنوان یک لیدر قیمتی به شمار میرود و اثر روانی و فنی خاص خود را دارد ولی در بازار محصولات پتروشیمی و حتی پلیمرها نشان میدهد که قیمت تمام شده محصولات چگونه تغییر میکند. قیمت خوراک مایع صنعتپتروشیمی در جهان در قرابت بالایی با نوسان بهای نفت خام تغییر نرخ میدهد بنابراین رشد قیمت جهانی نفت یک سیگنال افزایشی مهم برای این کالاست. البته نوسان قیمت نفت همچنین نشان میدهد که مصرف سوخت در جهان چه میزان بوده که با توجه به شرایط فعلی، خود سیگنالی برای از سر گرفتهشدن فعالیتهای اجتماعی در جهان یا دقیقتر نادیده گرفتن بحث فاصلهگذاری اجتماعی است. این روند در کنار تلاش اعضای اوپک برای کاهش حجم عرضه در جهان، تاکنون از نوسان قیمت نفتخام حمایت کرده و موجب شده تا بهای نفت خام به بالای ۴۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد. البته بهای نفت یا همان سیگنال مهم بر قیمتهای جهانی دقیقا در بازار داخلی نیز ایفای نقش خواهد کرد تا جایی که بهعنوان یکی از مولفههای اصلی نوسان قیمتهای پایه در بورس کالای ایران محسوب میشود. این موارد تاکنون حکایت از رشد احتمالی قیمتها دارد، ولی واقعیت آن است که شتاب افزایش بهای جهانی نفت خام هنوز بهصورت کامل و جامع در قیمتهای مورد معامله در بازار پتروشیمیها ایفای نقش نکرده و به عبارت سادهتر رشد قیمت نفت تاکنون در بازار پلیمرها سرشکن نشده است. این روند نشان میدهد که هنوز پتانسیل رشد قیمتهای داخلی و جهانی وجود دارد و البته اما واگرهای کرونا نیز به این دادهها اضافه خواهد شد.
قطعا همهگیری کرونا یک بحران جهانی است. بر اساس تعریف، بحران شرایط غیرقابل پیشبینی و غیر قابل کنترل است که پس از وقوع آن افراد حس میکنند کنترلی بر شرایط ندارند و همین موجب ایجاد مشکل و سختی برای افراد میشود. اما در نقطه مقابل انسان دارای ذهنی خلاق است که میتواند از فرصتها و ظرفیتهای موجود استفاده کند تا زندگی خود را بهبود داده و بر مشکلات فائق آید. بشر در شرایط ایجادشده پس از همهگیری کرونا نیز میتواند از آن همانند یک سکوی پرش استفاده کرده و به رشد فردی و اجتماعی دست یابد. یا به عبارت بهتر از تهدید کرونا فرصتی ایجاد کند. البته لازم به ذکر است که فرصتها در این دنیا بسیار محدود و زمان برای بهرهبرداری از آنها نیز بسیار کم است.
صنعت پلاستیک مانند دیگر صنایعِ ایران و صنایع مشابه جهانی، در ابتدای شیوع کرونا بهشدت دچار بحران فعالیت، فروش داخلی و صادرات شد. مهمترین عامل پس از اعمال قرنطینه و تعطیلی اجباری بهمنظور حفظ سلامت افراد، کاهش انواع فعالیت مردم و درنتیجه کاهش مصرف و خرید آنها بود. دراینبین بر اساس دستورالعملهای جهانی بهمنظور کنترل و جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا، تمامی آحاد و صنوف جامعه نیازمند مواردی مانند انواع دستکش، ماسک، شیلد صورت، کیسههای پلاستیکی، ظروف یکبارمصرف و… بودند.در حال حاضر با مراجعه به صنوف تولید انواع کیسههای خرید، تقریبا تمامی این واحدها با تمام ظرفیت بهصورت ۳ شیفت در حال تولید دستکشهای پلاستیکی هستند. بهعبارتدیگر با تغییر کاربری دستگاه خود از تولید کیسه (فریزر) به دستکش، به بیشترین سوددهی تاریخ فعالیت خود (به اذعان خود تولیدکنندگان) رسیدهاند.
تمامی تولیدکنندگان دستگاههای فیلم PE (پلی اتیلن) نیز با تمامی امکانات خود در حال تولید دستگاه هستند و برخلاف دوران پیش از کرونا تمامی تولیدات آنها پیشخرید میشود. بهعنوانمثال قیمت یک دستگاه تولید فیلم PE و دوخت و برش آن که پیش از کرونا ۲۵۰ میلیون تومان بود در حال حاضر بهصورت پیشفروش تا یک میلیارد تومان هم افزایشیافته است.تزریقکاران کوچک که با چند دستگاه در گوشه و کنار در حال فعالیت بودند، با خرید قالبهای مربوطه شروع به تولید انواع شیلدهای صورت کرده و با خرید ورقهای پلیاستر (PET) خود مونتاژ نهایی محصول را نیز انجام داده و به بازار عرضه میکنند.همچنین برخی تولیدکنندگان مرسوم بطریهای تزریقی، پریفرمهای PET (محصولات میانی تولید بطری پلیاتیلن) و انواع بادی PE (پلی اتیلن) نیز با تهیه قالب و اعمال تغییراتی اندک در خطوط خود، شروع به تولید انواع ظروف برای فروش به تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کردهاند.با شروع طرح فاصلهگذاری هوشمند و ایجاد سازگاری مردم با شرایط موجود، اکثر فعالیتها در حال بازگشت به روال عادی خود هستند. یکی از این صنوف، رستورانها و فستفودها است که در حال حاضر بیشتر فروش آنها بهصورت بیرون بر است که نیازمند انواع ظروف یکبارمصرف بهداشتی پلاستیکی هستند. درمجموع برخی تولیدکنندگان صنعت پلاستیک که دارای بینش اقتصادی بودند از این دوران بهعنوان دوران طلایی فروش خود یاد میکنند درحالیکه برخی دیگر دچار ورشکستگی و تعطیلی شدند.
منبع: دنیای اقتصاد