کاهش قیمت‌های پایه محصولات پلیمری

مرجع پلیمر در بازار ایران: روز گذشته قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی در بورس‌کالا کاهشی اعلام شد و اغلب گریدها و ترکیبات افت نرخ داشتند. این روند کلی اگرچه با اهرم کاهش ۸/ ۰ درصدی بهای دلار نیمایی محقق شد ولی نشان داد که جریان عمومی و غالب در بازارهای جهانی هم برای دومین هفته پیاپی با روندی متمایل به افت قیمت‌ها همراه بوده است. این سیگنال را باید مهم ارزیابی کرد زیرا همین تکانه‌های کاهشی در بازارهای جهانی شاید بر روند صادرات هم اندکی اثرگذار باشد. در کل می‌توان گفت که بازارها خود را برای یک روند نزولی آماده کرده‌اند که این‌بار سیگنال افت نرخ از سمت یک داده رسمی اعلام می‌شود. البته ادعای کاهش قیمت‌های جهانی در دو هفته اخیر برگرفته از قیمت‌های پایه اعلامی در بورس‌کالاست شاید داده‌های بین‌المللی مسیر دیگری را ترسیم کرده باشد اما نمی‌توان از پتانسیل رشد گسترده قیمت‌های جهانی در روزهای پیش‌رو خبر داد. در هر حال قیمت‌های پایه کاهشی اعلام شده و این داده دیگر جایی برای احتمال و گمانه‌زنی باقی نمی‌گذارد آن هم در شرایطی که احتمال افزایش تقاضا به‌صورت نسبی ایجاد شده است.

البته بازار آزاد چند روزی بود که با بیم و امید منتظر اعلام نرخ‌های پایه جدید بود و این ادعا را می‌توان در شرایط اعلام نرخ در بازار داخلی جست‌وجو، رصد و مشاهده کرد. همین‌که بازارها احتمال کاهش قیمت‌ها را نداده بودند هم جای تامل دارد، زیرا تجربه نشان داده که بازار سریع‌تر از داده‌های رسمی به رخدادهای پیدا و پنهان موجود واکنش نشان می‌دهد. همین اتفاق را می‌توان از دو مسیر مختلف بررسی کرد. احتمال اول اینکه بازار به وضوح نتوانسته بود کاهش قیمت‌های پایه را حدس بزند و احتمال دوم افزایش زیرپوستی تقاضای موثر در کنار پایین بودن نسبی موجودی انبارهاست.

اینکه بازار این بار یک گام عقب‌تر از قیمت‌های پایه بود نشان می‌دهد که ذهنیت غالب معامله‌گران از عدم قطعیت در نرخ‌های پایه حکایت دارد یعنی کمتر کسی انتظار این حجم از افت قیمت‌ها را داشت. این شرایط به این معنی است که تصمیم‌سازان تعیین قیمت‌های پایه یا همان دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی که چند بار تلاش کرده تا شیوه اعلام نرخ و پیش‌بینی قیمت‌های پایه در‌هاله‌ای از ابهام باقی بماند این بار موفق شده‌اند تا از احتمالات پیش‌رو، کمتر کسی بتواند کسب سود کند. این درحالی است که در اغلب هفته‌ها به سادگی می‌شد دورنمای قیمت‌های پایه را حدس زد ولی باز هم باید به این نکته اشاره کرد که تا زمان اعلام رسمی قیمت‌های پایه، نمی‌توان اظهارنظر قاطعی در مورد واقعیت‌های اعلام نرخ داشت؛ گویی باید همیشه نسبت به قیمت‌های اعلامی با نگاهی همراه با تردید نگریسته شود. به‌عنوان یک مثال مشخص بهای دی‌اتیل هگزانول که اغلب با اما و اگرهای خاص خود روبه‌رو بوده است این‌بار با افت ۲۴ درصدی اعلام شد که برخی احتمالات خاص را برجسته می‌سازد. در هرحال بهتر است باز هم شرایط اعلام قیمت‌های پایه را با فرض برخی تغییرات احتمالی مورد بررسی قرار داد یعنی تا زمان اعلام رسمی نرخ نباید اظهارنظر قاطعی در این خصوص داشت.

نکته دیگر یا احتمال دوم را باید در نوسان قیمت‌ها در بازار داخلی جست‌وجو کرد. شاید اهالی بازار اغلب حدس زده بودند که قیمت‌های پایه برای هفته جاری کاهشی خواهد بود اما ضعف موجودی انبارها در کنار افزایش زیرپوستی تقاضای موثر به معنی یک سرعت‌گیر مهم و البته مطلوب در مسیر افت قیمت‌ها بوده است. به‌صورت دقیق‌تر در بازار داخلی شرایط عرضه و تقاضای واقعی چندان هم اجازه نوسان نرخ با ذهنیت‌های موجود از قیمت‌های پایه را به اهالی بازار نداده است. این سیگنال اگرچه در روزهای گذشته نیز مورد بررسی قرار گرفته است ولی گویی هنوز هم این روند ادامه یافته است و به معنی امکان حمایت بنیادین از بازار با رشد نامحسوس تقاضای موثر است. این داده به معنی تقابلی ضعیف بین بورس و بازار است ولی باز هم تجربه نشان داده که بازار از مسیر بورس‌کالا مدیریت می‌شود و البته بورس‌کالا هم از مسیر نوسان قیمت‌های پایه و حجم عرضه‌ها مدیریت شده است. این روند یعنی بازار در نهایت از قیمت‌های کشف شده در بورس‌کالا تبعیت خواهد کرد، آن‌هم در شرایطی که اهمیت نوسان قیمت‌های پایه گویا بیش از تقابل واقعی عرضه و تقاضاست، به‌ویژه در شرایطی که عرضه‌ها در بورس‌کالا کافی است ولی تقاضا هنوز با اما و اگرهای خاص خود همراه است. البته این ادعا به شواهد دقیق‌تری نیاز دارد که شاید در آمارهای بورس‌کالا بتوان آن را رهگیری کرد.

در شرایطی که معاملات هفتگی سیگنالی قطعی را به بازارها و تحلیلگران ارائه نکند می‌توان از نوسان معاملات ماهانه بهره‌ برد. در تیرماه نزدیک به ۲۰۰ هزار تن از انواع پلیمرها در بورس‌کالا مورد داد و ستد قرار گرفته که اگرچه از متوسط سال قبل کمتر است ولی در مقایسه با حجم داد و ستد خردادماه رشد ۴/ ۱۲ درصدی را نشان می‌دهد. همین سیگنال در نگاه اول از بهبود نسبی تقاضا حکایت دارد ولی باید به این نکته نیز توجه کرد کهتعطیلات خردادماه خود یک عامل مهم برای کاهش تقاضاست. در هر حال در تیرماه یک عامل به نسبت مطلوب ثبت شده است که می‌تواند ادعای بهبود زیرپوستی و شکننده بازار را تقویت کند ولی هنوز برای تقویت واقعی حجم معاملات به زمان بیشتری نیاز داریم. البته ذات کاهش نرخ در بورس‌کالا در کنار گذشت زمان و انتظار برای بهبود نسبی اوضاع می‌تواند روزهای بهتری را برای ماه جاری به همراه داشته باشد که شاید اولین جرقه واقعی برای خروج از رکود به شمار رود. اگر این ادعا صحیح باشد باید برای مردادماه احتمال رشد حجم معاملات را مطرح کرد.

منبع: دنیای اقتصاد