ژئوتکستایل‌ها منسوجات سنتزی می‌باشد که بر روی هر سطحی که با خاک پوشانده شده باشد قابل استفاده می‌باشد. ژئوتکستایل‌ها معمولا از مواد پلیمری ساخته می‌شود و در پروژههای ساختمانی، راه سازی، فوندانسیون‌ها و غیره به کار می‌رود.
انواع ژئوتکستایل
1) ژئوتکستایل بافته شده (Woven geotextile)
در صورتی‌که الیاف ساخته شده از این پلیمرها توسط ماشین های بافندگی و به صورت دو مجموعه نخ عمود بر هم بافته شده باشد ژئوتکستایل بافته شده نامیده می‌شود.
2) ژئوتکستایل بافته نشده (Non Woven geotextile)
اگر الیاف تصادفی و نامنظم کنار هم قرار گرفته باشند، بافته نشده می‌باشند.
مواد اولیه
چهار خانواده از پلیمرهای اصلی که به طور گسترده به عنوان ماده مواد اولیه برای ژئوتکستایل استفاده می شود عبارتند از:
- پلی استر
- پلی آمید
- پلی پرو پیلن
- پلی اتیلن
خواص این چهار نوع پلیمر در جدول زیر به صورت خلاصه بیان شده است.
خواص اصلی ژئوتکستایل‌ها
- استحکام کششی
- مقاومت به ضربه و ترک
- مقاومت حرارتی
- سختی بالا
- مدول بالا
- مقاومت شیمیایی
- کاهش نفوذ پذیری
- انعطاف پذیر
عملکرد اصلی ژئوتکستایل
1) جداسازی
ژئوتکستایل برای جلوگیری از اختلاط دو لایه خاک که از نظر اندازه ذارت یا خواص متفاوت می‌باشد استفاده می‌شود. ژئوتکستایل ها به این منظور به کار می روند که از رسوخ مواد موجود در آسفالت در خاک نرم زیرین جلوگیری کنند تا ساختار، ضخامت و کل جاده پایدار بماند.
2) زهکشی
عمل زهکشی برای جمع آوری آب مازاد در خاک می‌باشد. هنگامی که ژئوتکستایل به عنوان زهکش استفاده می‌شود جریان آب از لابه لای بافت‌های ژئوتکستایل و در مسیر قرارگیری آن عبور می‌کند. آب زیرزمینی در روی ژئوتکستایل به خوبی جریان پیدا کرده و می تواند به سمت نقاط خروجی هدایت شود.
3) تصفیه
فیلترکردن به معنای مهار خاک و دیگر ذراتی که در معرض نیروهای هیدرودینامیکی قرار می‌گیرد و به همراه مایعات از داخل ژئوتکستایل عبور می‌کنند و باعث محافظت از ورود ریزدانه‌های بالایی به داخل حفره های زهکش را می‌شود.
4) تقویت یا مقاوم سازی
ژئوتکستایل به دلیل ضریب اصطکاک بالا، استحکام کششی بالا و درجه سنگین برای تقویت سازه‌های خاکی به عنوان پرکننده‌های موضعی مواد استفاده می‌شود.
5) حفاظت
برای جلوگیری یا محدود کردن آسیب‌های موضعی که امکان دارد به لایه‌های آسیب پذیر وارد شود از ژئوتکستایل استفاده می‌شود.
کاربردها
- ساخت و ساز جاده‌ها
- ساخت و ساز خطوط راه آهن
- دیوارهای حائل
- سیستم‌های زهکشی
- وظیفه کنترل فرسایش
- ساخت مخازن و سدها
- ساخت کانال
- ساخت تونل‌ها و سازه‌های زیر زمینی
- دفع مواد زائد جامد
- پروژههای مهار ضایعات مایع
منابع:
1- www.fibertex.com
2-PROPERTIES OF GEOTEXTILES By Dr K C Yeo, Castco Testing Centre Limited, Hong Kong
3- www.geofabrics.com